PROGRAMMA 1 – FYSIEKE LEEFOMGEVING

Thema I - Ruimtelijke ontwikkeling

Herstructurering Franse Gat

In 2023 wordt begonnen met de herstructurering van het Franse gat, conform de gebiedsvisie. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met Patrimonium Woonservice. De plannen worden nog nader uitgewerkt.

Bodemtaken

Onder de Omgevingswet, welke ingaat per 2022, wordt de gemeente bevoegd gezag voor de vaste bodem.

WWZ-regie (Wonen, Welzijn en Zorg)

De komende jaren ontstaat door de vergrijzing en extramuralisering een steeds grotere maatschappelijke opgave rondom het langer zelfstandig thuis wonen. Middels een woonzorganalyse worden vraag en aanbod naar woonzorgvoorzieningen in beeld gebracht. Op basis hiervan wordt een afwegingskader voor nieuwe woonzorgontwikkelingen opgesteld. De dialoog vindt hierover plaats met uiteenlopende stakeholders in het stedelijk WWZ-overleg en wordt vormgegeven op basis van samenwerkingsafspraken en actieplannen. Als onderdeel van het uitvoeringsprogramma Wonen vormen de woonzorganalyse, het afwegingskader en de samenwerkingsafspraken gezamenlijk de Woonzorgvisie.

Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

Algemeen
Op 1 januari 2022 treedt naar verwachting de eerste tranche Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in werking. Deze eerste tranche betreft de grondgebonden woningen en kleine bedrijfshallen. De Wkb heeft ingrijpende gevolgen voor het proces van bouwen en vergunningverlening voor een groot deel van de huidige omgevingsvergunningen. Doordat een belangrijk deel van de werkzaamheden verschuift naar private kwaliteitsborgers, die toezicht houden op het bouwproces, zal een deel van de toerekening van de bouwleges niet meer aan deze bouwplannen kunnen worden doorgerekend. Bij het opstellen van de kadernota 2021 is na een eerste globale analyse rekening gehouden met een bedrag van € 200.000 aan structurele legesderving. Uit de analyse van de leges van de afgelopen jaren is berekend dat deze structurele legesderving naar verwachting hoger zal zijn, namelijk € 245.000.

Toekomstige ontwikkelingen
Op dit moment wordt gewerkt aan een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) waarin de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de gemeenten worden vastgelegd. Op dit moment is nog niet bekend wanneer deze AMvB wordt vastgesteld. In deze AMvB wordt ook een passage opgenomen over de leges die in rekening gebracht kunnen en mogen worden. Tot op heden is onduidelijk of de leges gemaximaliseerd worden. Als dit het geval is, zijn de gevolgen voor de legesinkomsten van Veenendaal waarschijnlijk ingrijpend omdat wij alle kosten die met vergunningverlening zijn gemoeid in de leges verdisconteren (100% kostendekkendheid) en de landelijke leges naar verwachting uitgaan van een lager tarief.

Als gevolg van de invoering van de Wkb komt er per 1 januari 2022 ook een aantal nieuwe taken/werkzaamheden naar de gemeente toe. Dit betreft met name de toets van het door de kwaliteitsborger op te stellen borgingsplan en het ‘vrijgeven’ van de woning na oplevering door de kwaliteitsborger. Vanwege het ontbreken van landelijke proefprojecten, is het op dit moment onduidelijk hoeveel tijd deze werkzaamheden omvatten.

Tranches 2 en 3
Na tranche 1 treden in de toekomst wellicht ook de tranches 2 en 3 in werking. Het gevolg hiervan is dat alle omgevingsvergunningen voor de activiteit bouwen onder de Wkb vallen. Hoewel het op dit moment totaal niet zeker is of die tranches in werking treden en op welk moment, wordt gestreefd naar het jaar 2025. Uit een globale verkenning van de verleende omgevingsvergunningen is gebleken dat dit om een extra legesderving van ongeveer € 800.000 gaat, boven op de verwachte legesderving van € 245.000 als gevolg van de eerste tranche.

Thema II - Openbare ruimte

Integrale aanpak in de Fysieke leefomgeving
Om de doelen van de opgave Groei en Bloei en Duurzaam Veenendaal, in samenhang met de overige activiteiten in de fysieke leefomgeving, te kunnen realiseren is een integrale aanpak nodig. Deze noodzaak wordt nog eens benadrukt door de grote opgave die warmte- en energietransitie van de gemeente vraagt. Het Klimaatakkoord en de opdracht die daarin aan de gemeenten is gegeven, zorgt voor een intensief traject waar een duidelijke sturing nodig is om de doelen te behalen. De ontwikkeling van Veenendaal naar een excellente woonstad, de Omgevingsvisie en de op basis daarvan (nog vast te stellen) uitvoeringsprogramma’s voor de fysieke leefomgeving, de herontwikkeling van woningbouwlocaties, de inzet voor de klimaatadaptatie, de vergroening van de leefomgeving, de eerdergenoemde warmte- en energietransitie vragen om een integrale aanpak. Enerzijds om te zorgen dat de schaarse ruimte zo efficiënt en doelmatig mogelijk wordt benut. Anderzijds om met de inzet van de beperkte financiële middelen toch onze doelstelling te kunnen halen. Dit vindt plaats door via een wijk- of buurtscan op te halen wat er speelt in de wijk of buurt, welke ruimtelijke ontwikkelingen zijn er te verwachten of al gepland. Dit wordt gekoppeld aan de  uitvoeringsplannen voor het beheer van de openbare ruimte en de uitvoeringsplannen voor implementatie van de warmtevisie. Dit wordt samen met de wijk uitgewerkt in een Wijk of buurtontwikkelplan en voorzien van een financieringsplan en wordt vervolgens integraal wijk voor wijk opgepakt.

Van groei naar 'groei en beheer'
Voor het beheer van de openbare ruimte staan we aan de vooravond van grootschalige en langdurige vervangingsinvesteringen. Veenendaal is straat voor straat gebouwd uit de incidentele opbrengsten van de ontwikkelingen / bouwgrondexploitatie in de periode 1960 tot nu. Veenendaal zal nu straat voor straat vernieuwd moeten worden uit eigen middelen. 

Daarnaast staat de komende jaren grootschalig onderhoud van asfaltwegen op de planning, met name op de industrieterreinen. Meekoppelen met rioleringsprojecten is hier niet grootschalig aan de orde. Voor de komende periode is hiervoor € 250.000 per jaar gereserveerd; op de langere termijn vraagt dit noodzakelijke onderhoud echter een grotere inspanning.

Mobiliteit
Landelijk en Europees is een doelstelling vastgesteld om het aantal dodelijke verkeersslachtoffers tot nul terug te brengen. Hiervoor is in Nederland het strategisch plan verkeersveiligheid (SPV) vastgesteld. Met als doel om de hiervoor noodzakelijke maatregelen te versnellen is vanuit het ministerie van Infrastructuur en Milieu een impulsregeling verkeersveiligheid opgesteld, waarbij de rijksoverheid de kosten van de te nemen maatregelen tot 50% cofinanciert. Op dit moment wordt in kaart gebracht welke maatregelen wenselijk en/of noodzakelijk zijn, naar verwachting is het verkeersveiligheidsplan eind 2021 gereed. Voor de uitvoering van de maatregelen uit dit plan zijn wij uiteraard alert op de financiering van de impulsregeling en eventuele cofinanciering vanuit de provincie. Ook de gemeente zal zowel tijd (capaciteit) en middelen beschikbaar moeten stellen om het doel van nul verkeersdoden te bereiken.

Ook bereiden wij ons voor op de mogelijkheden van zelfrijdend vervoer. Het rijk heeft hiervoor een wettelijk verplicht pakket aan maatregelen (verzameling data) opgesteld, de zogeheten data top 15. Hierin worden allerlei gegevens gevraagd (digitalisering verkeersbesluiten, real time overzicht werkzaamheden, gegevens verkeerslichten (vanaf 2023 iVRI), controle areaalgegevens) die niet alleen de komende jaren inspanning vragen om ze te verzamelen, maar ook daarna structureel tijd kosten om ze actueel te houden. Hiervoor zijn extra capaciteit en middelen noodzakelijk. In de programmabegroting is hiervoor € 221.000 opgenomen.

Fietsparkeren-centrum
In zowel de Omgevingsvisie als het Programmaplan Vitale Binnenstad is de ambitie opgenomen om ons centrum te vergroenen en meer ruimte voor verblijf en ontmoeting te realiseren. Dit betekent dat er op termijn minder verharding zal zijn en dit heeft gevolgen voor huidige functies en gebruik zoals het parkeren van de fiets.

Wat betreft het fietsparkeren is het nu op sommige plekken in het centrum al een uitdaging om dit in goede banen te leiden. We stimuleren het fietsgebruik en naar verwachting zal het fietsgebruik in de toekomst alleen maar toenemen. Bij de uitvoering van de plannen voor de Duivenweide zal daarom een nieuwe / verbeterde fietsenstalling gerealiseerd worden. Ook in Brouwerspoort is plek gevonden voor extra stallingsmogelijkheden voor de fiets. Echter ook op andere plekken in het centrum is het stallen van de fiets een uitdaging en daarom blijven we zoeken naar nieuwe mogelijkheden en ruimte om het fietsparkeren centrum breed in goede banen te leiden.

Eventuele nieuwe inpandige stallingen maar ook stallingen in de openbare ruimte kosten geld. Zodra nieuwe mogelijkheden gevonden zijn zullen wij u opnieuw informeren.

Herinrichting Duivenweide en Kerkewijk
De raad heeft de gebiedsvisie Duivenweide en Kerkewijk vastgesteld. De nieuwe Duivenweide moet een groene en aantrekkelijke verblijfsplek voor bewoners en bezoekers van de binnenstad worden, met volop mogelijkheden om te ontmoeten en te beleven. Voor het realiseren van deze centrale ambitie zullen er bij een herinrichting vier grote ingrepen gedaan worden:

1. Herinrichting Kerkewijk: Lampegietersplein;
2. Verleggen fietspad en een nieuwe / verbeterde fietsenstalling;
3. Combinatie parkeren en kleinschalige evenementen;
4. Hortus Culturis: groen en verblijf achter de Frisiavilla.

In het Investeringsplan is een totaalbedrag opgenomen van € 970.000 voor dit doel.

Bewegen en Sporten in de openbare ruimte
Vanuit de Omgevingsvisie en vanuit de samenleving is er behoefte aan aanpassingen in de openbare ruimte om de verschuiving van sporten in verenigingsverband naar sporten in de openbare ruimte te faciliteren. Deels zal dit via het openstellen van sportparken gebeuren. Het huidige speelbudget is echter alleen gericht op kinderen van 0-12 jaar. Het budget dat nodig is om ook de ruim 5000 12-18-jarigen en de volwassenen en ouderen te faciliteren in sporten en bewegen wordt binnen het in het najaar door de raad vast te stellen Omgevingsprogramma Openbare Ruimte (OPOR) nader uitgewerkt. Uitgangspunt van het nieuwe beleid voor bewegen, ontmoeten, sporten en spelen is inclusiviteit, met ruimte voor alle generaties waarbij ook rekening wordt gehouden met mensen met een beperking.

Klimaatadaptatie en vergroenen
Veenendaal timmert aan de weg als het gaat om klimaatadaptatie. Binnen en buiten de gemeente is men steeds meer bewust van de effecten van klimaatverandering en van het feit dat men er zelf iets aan kan doen. Het gaat om maatregelen tegen overlast of gevaar door water, droogte, hitte en overstroming. Voor zover de maatregelen een relatie hebben met de verwerking van regenwater of grondwater (wateroverlast en droogte), kan dit bekostigd worden vanuit de rioolheffing. Wanneer deze relatie er niet is (hittestress en meerlaagsveiligheid), zal naar andere middelen moeten worden gezocht. Voor een belangrijk deel zijn de maatregelen uitgewerkt in het nog vast te stellen Omgevingsprogramma Openbare Ruimte (OPOR) en het Omgevingsplan. In de OPOR zal tevens aandacht besteed worden aan de bekostiging van de verschillende maatregelen, de samenwerking met andere partijen en het stimuleren van inwoners, bedrijven en scholen om ook op privaat terrein te werken aan klimaatadaptie.

Veenendaal Schoon
Eind 2022 stopt de externe financiering van 'Veenendaal Schoon' vanuit Nedvang. Wij willen de activiteiten rondom 'Veenendaal schoon' voortzetten en hebben dit opgenomen in het in september 2021 vastgestelde Beleidsplan huishoudelijk afval 2022-2025. Voor een klein deel wordt in financiële dekking voorzien in het Omgevingsprogramma openbare ruimte (OPOR) dat in het najaar van 2021 ter vaststelling aan de raad wordt voorgelegd.

Thema III - Wijkgericht werken

Participatie en initiatieven
Sinds 2020 zijn vanuit het fysieke domein wijkteams actief die bewonersinitiatieven en -participatie stimuleren. Het op de juiste wijze communiceren naar bewoners is hiervoor een essentieel onderdeel. In vergelijking met andere gemeenten wordt er in Veenendaal al veel gedaan aan participatie, zeker bij de uitvoering van specifieke projecten. Inmiddels is er op basis van het gemeentelijk participatiebeleid (vastgesteld in 2019) een implementatieplan opgesteld, met name om de inspanningen vanuit de bewoners een impuls te geven. Om dit plan uit te voeren is in scenario 2 van de Kadernota rekening gehouden met de aanstelling van een participatiespecialist. Deze functionaris zal zich bezighouden met participatie in brede zin in de gemeente Veenendaal. De focus ligt hierbij op het vormgeven, uitvoeren en ontwikkelen van participatie in de samenleving en bij het wijkgericht werken in en met de wijk(teams).