Opgaven en opgavegericht werken

De excellente leefomgeving in Veenendaal trekt nieuwe inwoners aan en zorgt dat er steeds meer jongeren in Veenendaal willen blijven wonen. Door deze groei kan Veenendaal de voorzieningen op peil houden, waarmee een gezond economisch, sociaal en financieel evenwicht behouden kan blijven. Met meer inwoners worden de bestaande voorzieningen immers intensiever gebruikt: denk daarbij aan de bestaande voorzieningen als het aanwezige winkelcentrum en de al aanwezige vrijetijdsvoorzieningen: zwembad, muziekschool, bibliotheek en theater.

Werken en wonen zijn steeds meer versmolten. Werken volgt wonen en de werkgelegenheid in de gemeente hangt dan ook grotendeels samen met woonvoorzieningen – denk aan onderwijs, cultuur, zorg, winkelen en ontspanning. Nieuwe inwoners trekken nieuwe bedrijven en omgekeerd. Binnen regio Foodvalley profileert Veenendaal zich vooral als ICT-hub en ook dit levert lokale werkgelegenheid op.

Om te kunnen blijven voorzien in voldoende fysieke ruimte voor het wonen, de bedrijven en een gezonde, duurzame en veilige omgeving moet er slim worden omgegaan met de beschikbare mogelijkheden binnen en buiten de gemeentegrenzen. Dit vraagt om intensivering binnen de gemeentegrenzen en om een verdergaande samenwerking met onze buurgemeenten, de gemeenten in de regio Foodvalley en de provincies Utrecht en Gelderland. De samenwerking dient gericht te zijn op integrale ontwikkeling (wonen, werken, groen, water, mobiliteit, energie) binnen en aan de randen van Veenendaal. In de komende periode zal ook nader worden onderzocht op welke wijze de samenhang met de opgave duurzaamheid verder vorm kan worden gegeven.

Enkele jaren ervaring met opgavegericht werken in het sociaal domein laten zien wat integraal- en uniform werken betekent voor onze inwoners. Het fundament waarop we bouwen is stevig: de visie op het sociaal domein vertaalt zich in een duidelijke koers. Begin 2022 presenteren we een eerste evaluatie van het meerjarig Integraal Beleidskader Sociaal Domein (IBK SD 2020-2023). Opgavegericht werken kenmerkt zich onder andere door een intensieve samenwerking met onze maatschappelijke partners. We voeren in 2022 voor het derde jaar het uitvoeringsplan sociaal domein uit. Dit plan is geënt op het IBK SD; alle geplande activiteiten en inspanningen zijn ervan afgeleid.

We kijken met veel vertrouwen naar de verdere ontwikkeling van de Stichting Veens Welzijn die een belangrijke rol speelt bij de inrichting van de sociale basis en voor de verbinding zorgt met de vele vrijwilligersorganisaties die Veenendaal rijk is. Daarbij is het van belang om te prioriteren in de taken die Veens Welzijn uitvoert. De vragen vanuit de sociale basis, de wijkteams en ook inzet van het jongerenwerk nemen toe.  

De inwoner staat centraal. Vragen van onze inwoners die betrekking hebben op verschillende leefgebieden komen via een uniforme toegang tot ons. We richten ons op goede ondersteuning en faciliteren waar nodig. In veruit de meeste gevallen is een enkelvoudige aanpak daarbij afdoende. Soms zijn vragen complexer en bestrijken ze meerdere leefgebieden. De integrale casusaanpak biedt in zo’n geval het beste resultaat.

We zijn ons bewust van onze rol als lokale overheid. We geven onze slogan "Zelf, samen, gemeente" handen en voeten. Wat kan men zelf aanpakken, wat is er samen mogelijk met familie, kennissen, bewoners en/of vrijwilligersorganisatie uit de buurt? En waar kan de gemeente eventueel faciliteren? Door telkens weer in deze volgorde sociale vraagstukken aan te pakken zijn we in staat om het evenwicht in de drieslag kwaliteit van de zorg, de organisatie ervan en de kosten van de zorg beter in balans te brengen. Door opgavegericht te werken kunnen we vasthouden aan een heldere koers, in een meerjarige beweging.

In 2021 zijn voor het jeugddomein vanuit Den Haag extra middelen toegezegd. Die middelen zijn een welkome compensatie op de steeds (landelijk) stijgende uitgaven. De gekozen koers van normaliseren en afschalen waar mogelijk houden we vast. Sterker, we zullen blijvend alert moeten zijn op ontwikkelingen die verstorend werken in ons streven naar evenwicht. Niet alle ontwikkelingen zijn beïnvloedbaar. Met behulp van data gericht werken en effectmonitoring maken we onregelmatigheden zichtbaar zodat waar nodig gericht bijgestuurd kan worden. We zien dat juist door uit te leggen hoe kosten zich verhouden tot beschikbare middelen het begrip groeit voor maatregelen en acties. Ook op weg naar 2022 zullen we door moeten zetten op het in balans brengen van uitgaven en kosten waar dat verantwoord en mogelijk is; daarbij kijkend naar het effect op de kwaliteit van de ondersteuning richting inwoners en de uitvoerbaarheid en kwaliteit van het proces intern.

Werken in het sociaal domein betekent ook omgaan met onvoorziene omstandigheden. We onderkennen risico’s en richten maatregelen in. De haalbaarheid van taakstellingen blijven we permanent toetsen. Een speciaal maatwerkbudget helpt ons te voorkomen dat inwoners onbedoeld door het ijs zakken. We verwachten van aanbieders dat men meebeweegt met de veranderende vraag. Bij een meerjarige samenwerking past een aanbod dat op die behoefte aansluit. We schalen af waar mogelijk. En we houden vast aan de afspraak uit het raadsprogramma waarbij het budgettaire kader gevormd wordt door de door het rijk beschikbaar gestelde budgetten van de drie domeinen samen. De eerder geprognotiseerde tekorten in de komende jaren moeten zodoende opgevangen worden door de reeds vastgestelde maatregelen en mogelijk nog te nemen maatregelen binnen het sociaal domein.

 

De opgave informatiesamenleving is in 2021 met een groter en integrale visie van start gegaan. Een opgave heeft, per definitie, een sterke maatschappelijke oriëntatie en inbedding. Vanuit de opgave zal de samenwerking met burgers, bedrijven en maatschappelijke partijen in de naaste toekomst opgezocht worden, echter moet er eerst de basis op orde binnen de eigen organisatie.

De grootste prioriteit voor de komende twee jaren is om de informatievoorzieningsinfrastructuur op te tuigen. Hierbij is samenhang en integraliteit van belang. Een goed ontwerp van de data-governance moet ervoor zorgen dat de organisatie doelstellingen verenigd zijn met de informatievoorziening, processen en applicaties. Het huidige DataLab is al een tijdje bezig met het maken van prototype dataproducten voor diverse teams. De eerste dataproducten zijn thans in de maak, zoals de woningmarktmonitor, waarin de principes van een goede data governance terug te zien zijn. Hiermee wordt de basis gelegd voor een robuust, consistent en coherent data landschap dat zich uitstekend leent voor opschaling naar de rest van de organisatie. Deze basis zal ook gebruikt worden om op korte termijn de implementatie van wetten, zoals de Wet open overheid en de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer, in goede banen leiden.

Het data gedreven werken en de technologieën eromheen ontwikkelen zich in een hoog tempo. Dit vraagt een continue ontwikkeling van de werknemers die met informatievoorziening en automatisering bezig zijn. Een deel van de oplossing ligt in de bijscholing van het personeel. Naast de investering in het huidige personeel, zal er ook geïnvesteerd moeten worden in het aantrekken van specialisten in het brede data-domein. Voor het realiseren van de ambities van de organisatie en voor het beantwoorden van de data behoefte van de teams, is er een groter aantal specialisten nodig dan thans aanwezig is binnen de organisatie.

In het komende jaar (2022) zullen de eerste producten geleverd worden vanuit de opgave. Rondom de jaarwisseling wordt al begonnen met de verhuizing naar Sharepoint. Dit traject wordt per team goed begeleid, inclusief de training van alle medewerkers. Begin 2022 wordt ook het social intranet opgeleverd. Hiermee ontstaat een gepersonifieerd startscherm dat snel toegang geeft tot alle primaire en secundaire informatiebronnen van de organisatie. Medewerkers van de gemeente gaan hiermee niet alleen een andere manier van werken meemaken, maar hopelijk ook een manier van werken die heel leuk is en het werk vergemakkelijkt. Dit is de opmaat naar gezamenlijk zoektocht naar interessante, het liefst domein overstijgende, projecten die digitaal getransformeerd moeten worden. In het eerste kwartaal van 2022 wordt het eerste project opgeleverd dat volgens de principes van een goede data organisatie is uitgevoerd. Het betreft de woningmarktmonitor en kan goed functioneren als showcase voor andere teams en opgaven.

Naast een stevige inzet om het data gedreven werken binnen de eigen organisatie op te tuigen, zal er blijvende aandacht zijn voor de externe oriëntatie van de opgave. Dit gebeurt in eerste instantie via het programma ICT Campus. Het programma zal vanuit een verzelfstandigde positie werken aan de Human Capital Agenda. Dit betreft zowel de werving van nieuw talent voor de ICT bedrijven binnen Veenendaal, als ook het verhogen van de digitale volwassenheid van niet-ICT bedrijven. De innovatie tussen ICT en agri-food wordt voornamelijk vormgegeven door de bijdrage die geleverd wordt aan vooraanstaand onderzoek dat plaats vindt in het kader van de regiodeal en waar, onder andere, oplossingen gezocht worden voor het verlagen van de (stikstof) emissies. Tevens wordt binnen Veenendaal en binnen de Regio Foodvalley gekeken naar samenwerking met organisaties die mee willen doen met data gedreven oplossingen voor het bevorderen van positieve gezondheid. Hiervoor worden fieldlabs ingericht. Tot slot, wordt er gekeken naar een structurele samenwerking met de BOV (ondernemers) om verder inhoud en vorm te geven aan de ICT stad Veenendaal door de digitale volwassenheid en innovatie in alle sectoren een stap verder te brengen.

Duurzaam Veenendaal is een van de majeure onderwerpen van het gemeentelijke beleid. Het realiseren van de doelen voor deze ambitie kan alleen als dat in samenhang gebeurt met de andere doelen, zoals de ontwikkeling van Veenendaal naar een excellente woonstad, de Omgevingsvisie en de op basis daarvan (nog vast te stellen) uitvoeringsprogramma’s voor de fysieke leefomgeving, de herontwikkeling van woningbouwlocaties, de inzet voor de klimaatadaptatie en het vergroenen van de leefomgeving.

Om deze samenhang te laten zien is de visie behorende bij Duurzaam Veenendaal opgenomen in de visie bij het programma Fysiek leefomgeving.