Programma 4: Burger en Bestuur

Visie

Terug naar navigatie - Visie

Omschrijving (toelichting)

We willen als gemeente samen met inwoners, bedrijven en organisaties  bouwen aan de toekomst van Veenendaal. Dit doen we door te werken aan:

1.Goede dienstverlening en begrijpelijke communicatie 
De inzet van moderne geautomatiseerde systemen draagt bij aan het beter en sneller helpen van onze klanten. Daarnaast verbeteren we onze dienstverlening continu op basis van klanttevredenheidsonderzoek en signalen die we krijgen. Om te zorgen voor begrijpelijke communicatie ondernemen we verschillende acties. Zo zijn we aangesloten op het traject Laaggeletterdheid in de regio. Doel hiervan is om het aanvragen van producten en diensten makkelijker te maken en de leesbaarheid van teksten te verbeteren.
In augustus 2023 spraken we met een aantal inwoners over de toegankelijkheid van onze dienstverlening en taalgebruik. Ook hebben we via een vragenlijst in kaart gebracht hoe we onze dienstverlening toegankelijker kunnen maken. Alle inwoners en ondernemers konden deze vragenlijst invullen. We probeerden in het bijzonder inwoners te bereiken die moeite hebben met lezen en schrijven of het verwerken van veel informatie. Op dit moment werken we aan een advies voor begrijpelijke en duidelijke taal, gebaseerd op de resultaten van de gesprekken met inwoners en de antwoorden op de vragenlijst.
Het thema hangt ook sterk samen met ‘Inclusiviteit & Diversiteit‘. We werken op dit moment aan een visie/agenda rond deze thema’s.

2. Veilig en leefbaar Veenendaal
Veiligheid en leefbaarheid zijn en blijven belangrijke thema’s. We hebben ons in 2024, in lijn met het veiligheidsbeleid (Integraal veiligheidsplan), gericht op het bestrijden van criminaliteit en overlast. Ondermijning, digitale veiligheid  en voorbereid zijn op maatschappelijke onrust waren (en blijven) de belangrijkste aandachtspunten. Daarbij is het uitgangspunt dat inwoners en ondernemers zo veilig mogelijk kunnen wonen, werken en leven in Veenendaal en zij zich ook veilig voelen. Dit geldt ook voor tijdelijke en/of toekomstige inwoners. Denk hierbij aan de opvang en begeleiding van verschillende groepen vluchtelingen en statushouders waar in 2024 vanuit het programma Opvang integraal aan werd gewerkt. 

3. Transparante bestuursstijl en samenwerking in de regio
Ook bij het besturen van de gemeente betrekken we de samenleving. We hanteren daarbij een open en onbevangen bestuursstijl. Om te kunnen bouwen aan Veenendaal is We blijven een betrouwbare samenwerkingspartner in het zuidoosten van Utrecht. In de Regio Foodvalley, maar ook in de relatie met andere overheden.

Thema's

Terug naar navigatie - Thema's

Omschrijving (toelichting)

De visie van het Programma Burger en Bestuur komt tot uiting in drie thema’s:
I.    Dienstverlening (extern)
II.    Bestuur & samenwerking
III.    Veiligheid samenleving

Omschrijving (toelichting)

III.    Veiligheid samenleving

Opvang Oekraïense vluchtelingen
In 2024 zijn er 249 Oekraïense vluchtelingen opgenomen in de negen verschillende gemeentelijke opvanglocaties.  Door de blijvende stroom vluchtelingen uit Oekraïne en de daarbij behorende provinciale taakstelling, hebben we gezien dat het noodzakelijk en gewenst was om meer vluchtelingen een veilig onderkomen te geven. Om hieraan een bijdrage te blijven leveren is  in 2024 een nieuwe locatie aangekocht waar de bewoners vanaf april 2025 kunnen gaan wonen. Naast deze groep zijn er ook 49 Oekraïense vluchtelingen opgevangen bij gastgezinnen in Veenendaal.
De locatiecoördinatoren richten zich onder andere op de ondersteuning van de bewoners binnen de gemeentelijke opvanglocaties. Vanaf 2024 zijn de coördinatoren in dienst bij de gemeente, daarvoor waren zij in dienst bij Veens Welzijn.  We hebben hierdoor als gemeente nu meer zelf de regie en de lijnen zijn kort. We weten daardoor goed wat er speelt binnen de diverse locaties.
Werkende Oekraïense vluchtelingen betalen sinds december 2024, in lijn met landelijk beleid, mee aan hun opvang.
De financiële bijdrage die de gemeente vanuit het Rijk ontvangt is bijgesteld. In 2024 was dit € 61,-  per bed per dag, vanaf 1 januari 2025 is dit € 44,- per bed per dag. De kosten voor verbouwingen van locaties worden door het Rijk volledig vergoed via een zogenaamde transitiekostenvergoeding.

Crisisnoodopvang
Sinds augustus 2022 heeft Veenendaal een crisisnoodopvang onder verantwoordelijkheid van het college. Begin 2024 zijn er een tweetal grote aanpassingen gedaan op de opvanglocatie: de sanitaire unit is aangepast en ook hebben asielzoekers nu de mogelijkheid om zelf te koken. Met deze aanpassingen is het mogelijk geweest om het aantal opvangplekken te verhogen tot 236. Sinds half 2023 en doorlopend in 2024 is gekozen voor meer kwalitatieve ondersteuning van de bewoners. Onder begeleiding van Veenendaal voor Vluchtelingen zijn op wekelijkse basis verschillende activiteiten georganiseerd, variërend van taalonderwijs tot sport en spelletjesavonden. Er is een barbecue georganiseerd en aan het eind van 2024 hebben we met de bewoners een brunch georganiseerd om vooruit te blikken naar het nieuwe jaar. Ook bijvoorbeeld op Koningsdag wordt door bewoners, begeleiding en de grote groep vrijwilligers stilgestaan bij deze feestelijke dag.
Met het COA hebben we overeenstemming over de tijdelijke opvanglocatie in de huidige vorm tot 1 juli 2025. Tot die datum is er ook financiering vanuit het rijk voor deze vorm van opvang.  De door de gemeente gemaakte kosten worden volledig vergoed door het COA.

Transitieperiode en Spreidingswet
De onderhandelingen met het COA -gericht op het realiseren van een langjarige opvanglocatie- zijn voortgezet. 
De Spreidingswet is in februari 2024 ingegaan. Op grond van deze wet heeft de gemeente een taakstelling om -gebaseerd op het verdeelbesluit van 20 december 2024- 370 asielzoekers op te vangen, waaronder 24 alleenstaande minderjarige asielzoekers (AMV’ers).
Indien de locatie aan de Wageningselaan 2 wordt voortgezet als een langjarige opvanglocatie, dan kunnen daar zo’n 250 asielzoekers wonen. In 2024 is verder gezocht naar aanvullende passende opvanglocaties, zodat aan de taakstelling kan worden voldaan.  Er zijn vooralsnog geen geschikte locaties gevonden.
In 2024 is het programma Opvang van start gegaan en is, onder leiding van de kwartiermaker opvang, een programmaplan opgesteld. Hierin staat op welke manier invulling wordt gegeven aan de doelen van het programma opvang in Veenendaal. VISA | Veenendaal, de aanpak van de gemeente, geeft uitgangspunten voor het opvangen en begeleiden van de verschillende groepen vluchtelingen en statushouders. De visie van de gemeente is: We willen een gemeente zijn die haar verantwoordelijkheid neemt om te zorgen voor een duurzame, kwalitatief goede, rechtvaardige, integrale aanpak en uitvoering van opvang, huisvesting en begeleiding van (Oekraïense) ontheemden, asielzoekers en statushouders.  In december 2024 heeft het college ingestemd met dit programmaplan. Om hieraan permanent uitvoering te kunnen geven en te zorgen voor een goede inbedding binnen de gemeente is in november een programmamanager Opvang bij de gemeente in dienst gekomen. Belangrijk is dat het programma in samenhang en in samenwerking met de organisatie wordt uitgevoerd. 

 

Thema I: Dienstverlening (extern)

Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

I.a. De eerstelijns dienstverlening is klant-, service- en oplossingsgericht, waardoor er balans is tussen efficiënte inrichting en klantbeleving.

Terug naar navigatie - I.a. De eerstelijns dienstverlening is klant-, service- en oplossingsgericht, waardoor er balans is tussen efficiënte inrichting en klantbeleving.

Thema II: Burger en samenwerking

Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

II.a. Veenendaal zet zich (ook) in 2024 in voor de verdere ontwikkeling van de Regio Foodvalley.

Terug naar navigatie - II.a. Veenendaal zet zich (ook) in 2024 in voor de verdere ontwikkeling van de Regio Foodvalley.

Thema III: Veiligheid samenleving

Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken? (doelstellingen)

Verbonden partijen

Terug naar navigatie - Verbonden partijen

Omschrijving (toelichting)

De volgende verbonden partijen leveren een bijdrage aan het realiseren van de doelen uit dit programma:

  • Regio Foodvalley;
  • Veiligheidsregio Utrecht (VRU).

Zie voor meer informatie paragraaf E Verbonden partijen.

Financiële programmarealisatie 2024 (bedragen x € 1.000)

Terug naar navigatie - Financiële programmarealisatie 2024 (bedragen x € 1.000)

Excel-tabel

Programma 4 Burger en Bestuur
Primitief Raming 2024 Na begrotingswijziging Realisatie 2024 Saldo 2024
Lasten 8.947 14.489 14.943 -454
Baten 1.127 8.990 9.669 680
Gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten -7.820 -5.499 -5.274 226
Toevoeging aan reserve 112 3.289 4.350 -1.061
Onttrekking aan reserve 102 1.408 1.408 0
Gerealiseerd resultaat -7.830 -7.380 -8.216 -836

Toelichting op de financiële programmarealisatie (bedragen x € 1.000)

Terug naar navigatie - Toelichting op de financiële programmarealisatie (bedragen x € 1.000)

Omschrijving (toelichting)

Ten opzichte van de in de 3e bestuursrapportage 2024 aangepaste begroting, zijn de grootste afwijkingen als volgt:

 

Excel-tabel

Taakveld Afwijking 2024 V/N
Bestuur 1.417 N
Burgerzaken 77 V
Crisisbeheersing en Brandweer 1.538 V
Openbare orde en Veiligheid 28 V
Totaal afwijkingen programma 4 226 V

Omschrijving (toelichting)

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

Bestuur: nadeel € 1.417.000
Binnen dit taakveld komen de kosten vanuit diverse bestuurlijke vlakken bijeen.  De verschillen binnen de verschillende vlakken welke onder de verantwoordelijkheid van de Raadsgriffie vallen:  binnen de budgetten van de gemeenteraad is een voordeel ontstaan van € 115.000. Enerzijds is dit veroorzaakt doordat het vergoedingenbudget voor raadsleden met een afwijkende indexering is verhoogd (voordeel ± € 55.000).  Anderzijds zijn de budgetten van de gemeenteraad voor een deel niet aangewend, zoals de budgetten voor opleidingen (voordeel € 25.000), bijeenkomsten (voordeel € 13.000) en Kinderburgemeester (voordeel € 13.000). Door personeelswisselingen is binnen het loonkostenbudget van de Raadsgriffie een voordeel ontstaan van € 18.000. Er heeft een vertraging plaats gevonden in het opdracht geven van rekenkameronderzoeken. In 2024 is er een aanvang genomen met het onderzoek Veenendaal ICT-centrum. Dit wordt in 2025 afgerond. Er is een bedrag van € 51.000 niet besteed. Ten aanzien van de regionale samenwerking Foodvalley ontstaat een voordeel van circa € 147.000. Dit heeft te maken met kosten die op andere taakvelden landen en dit bedrag zorgt gedeeltelijk voor de dekking. Uit praktische overwegingen staat de dekking hier zodat je dit niet hoeft te verdelen naar de taakvelden (voordeel € 35.000). Regio Foodvalley doet werkzaamheden voor onder andere Wonen, duurzaamheid, energie en verkeer. Daarnaast ontstaat een voordeel vanwege nog te compenseren BTW ( €112.000).  In het samenwerkingsverband van de Regio Foodvalley fungeert de gemeente Ede als beheerder. Een deel van de gemaakte kosten is conform de Wet op het BTW- compensatiefonds compensabel. De gemeente Ede kan de BTW niet namens ons terugvragen dat moeten wij zelf doen. Via het BTW overzicht wat wij van hen krijgen kunnen we ons aandeel in de BTW terugvragen bij het RIJK.

Het kabinet heeft voorgesteld de pensioenen van politieke ambtsdragers per 1 januari 2028 over te dragen aan het ABP. Voor de eerder opgebouwde pensioenaanspraken van (oud) wethouders bij de gemeente Veenendaal is het noodzakelijk deze afspraken af te financieren door middel van een eenmalige kapitaalstorting aan het ABP. Vervolgens is voor verdere pensioenopbouw van actieve wethouders vanaf 1 januari 2028 een premie aan het ABP verschuldigd. Voor een aantal voormalige wethouders ontbreken thans waarden in de voorziening. Om de waardenoverdracht in 2028 te kunnen laten plaats vinden is de huidige voorziening op het gewenste peil gebracht (voor zover we deze nu kunnen inschatten). Er heeft derhalve, naast de eerder genoemde storting, een extra storting plaats gevonden van € 1.211.797.

Burgerzaken: voordeel € 77.000
Het taakveld Burgerzaken sluit met een voordelig saldo van totaal € 77.000. Dit voordeel kan als volgt worden verklaard: Als gevolg van de aanpassing van de geldigheidsduur van reisdocumenten in 2014 van vijf naar tien jaar, zitten we nu vanaf 2024 in een periode van vijf jaar dat meer inwoners hun reisdocument moeten vernieuwen. Daarnaast hebben meer inwoners een reisdocument vernieuwd die al enige jaren verlopen was. Het gaat om 962 documenten vóór 2024 waarvan 593 van vóór 2023. Ook de groei van de gemeente heeft een gunstig effect gehad op de legesopbrengst reisdocumenten (voordeel € 91.000). Het aantal vervangingen van rijbewijzen, die tegenwoordig ook op digitale wijze kunnen worden aangevraagd, was lager dan gemiddeld over de afgelopen jaren, hetgeen geleid heeft tot een nadeel van € 24.000 op dit onderdeel van de gemeentelijke leges. Binnen het geheel van de legesopbrengsten zijn dit de grootste veroorzakers van de afwijking van in totaal € 77.000. Deze afwijking wordt als incidenteel gekwalificeerd. De gemeente heeft geen invloed op de keuze van de inwoners om hun documenten te vervangen. De ramingen zijn daarom gebaseerd op langjarige gemiddelden. 

Crisisbeheersing en Brandweer: voordeel € 1.538.000
Op het taakveld Crisisbeheersing en brandweer is het resultaat ultimo 2024 afgerond € 1.538.000 voordelig.   Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere lasten op de onderdelen Veiligheidsregio Utrecht,  Vastgoed Brandweerkazerne en Opvang vluchtelingen Oekraïne. 

Opvang vluchtelingen Oekraïne (storting reserve opvang ontheemden € 1.061.000)
Bij de uitvoering van de opvang en ondersteuning van ontheemden uit Oekraïne zijn vrijwel alle daadwerkelijk gemaakte kosten lager uitgevallen dan aanvankelijk begroot. Dit komt voornamelijk doordat bepaalde geraamde uitgaven, voornamelijk de ondersteuning en voorzieningen, efficiënter konden worden ingezet of minder nodig bleken dan verwacht. Ook zijn we kritisch geweest op de inkoopkosten en ook dit heeft een positief effect gehad op de totale uitgaven.  In lijn met eerdere besluitvorming is het voordelig resultaat van € 1.061.000 toegevoegd aan de reserve opvang ontheemden. In 2025 wordt het saldo binnen deze reserve nader beoordeeld. Die uitkomst hiervan wordt betrokken bij het opstellen van de kadernota 2026. 

Huisvesting Brandweerkazerne Industrielaan (voordeel € 214.000)
Het pand de Brandweerkazerne is gesloopt en nieuwbouw is in volle gang. De onderhoudskosten en kapitaallasten geven een voordeel van € 214.000 omdat het nieuwe pand nog niet in gebruik is genomen. 

Openbare orde en Veiligheid: voordeel € 28.000
Op het taakveld openbare orde en veiligheid ontstaat een voordeel van € 28.000. Dit wordt onder andere veroorzaakt door hogere leges/opbrengsten voor de drank- en horecavergunningen. 

Excel-tabel

Reservemutaties

Terug naar navigatie - Reservemutaties

Omschrijving (toelichting)

Reservemutaties

Toevoegingen aan de reserves: nadeel € 1.061.000 

In lijn met eerdere besluitvorming zijn de volgende toevoegingen aan de reserves, die afwijken van de begroting, verwerkt: 
•    Een hogere storting van € 1.061.000 in de reserve ontheemden voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne dan bij de 3e bestuursrapportage was ingeschat.