Programma 2: Economie, Werk en Ontwikkeling

Thema I – Economische ontwikkeling en werkgelegenheid

Algemeen
Binnen dit thema staat behoud en uitbreiding van werkgelegenheid centraal. In tegenstelling tot de eerdere verwachtingen zijn de effecten van de coronacrisis op de werkgelegenheid relatief gering gebleken. De branches horeca, detailhandel, evenementen en recreatie en toerisme hebben weliswaar zwaar geleden onder de lockdownmaatregelen, maar in zijn totaliteit is de werkgelegenheid lokaal en regionaal toegenomen. Ook is het uitkeringsbestand na een stijging in het voorjaar weer op het niveau gekomen van voor de coronacrisis en zien we in de regio een percentage WW-gerechtigden dat onder het landelijk gemiddelde zit. Ook het aantal faillissementen is lager dan verwacht, maar met het stopzetten van de steunmaatregelen is het de vraag in hoeverre deze aantallen stijgen. De uiteindelijke cijfers worden in de loop van 2022 bekend gemaakt. 

Met het georganiseerde bedrijfsleven zoals de Bedrijvenkring Ondernemend Veenendaal en Stichting Winkelstad is er intensief en veelvuldig contact geweest inzake informatie-uitwisseling, kennisdeling en het organiseren van digitale activiteiten. 

Eind 2021 is, op basis van een uitgebreid participatietraject, de Visie Bedrijventerreinen door de gemeenteraad middels aangenomen amendement vastgesteld. Hiermee is een visie vastgesteld waarbij ambities en acties voor de komende jaren zijn benoemd. Deze zijn onder meer gericht op het stimuleren arbeidsintensieve bedrijven, optimaal ruimtegebruik en stimuleren duurzame en circulaire bedrijvigheid. Deze visie heeft vooralsnog een looptijd van een jaar omdat de raad via een amendement een mobiliteitsparagraaf wil toevoegen en de betreffende visie in lijn wil brengen met de Omgevingsvisie qua evaluatiemomenten en looptijd. Deze nieuwe visie wordt eind 2022 aan de raad aangeboden.

Samen met andere partijen binnen de Regio Foodvalley is ook in 2021 gewerkt aan een optimaal vestigingsklimaat, waarbij de insteek is geweest om ons te presenteren als aantrekkelijke regio voor ondernemen in brede zin. Hierbij hebben we ons gericht op het transformeren van kansarme locaties en uitbreiden van kansrijke locaties in de vorm van een campus of door segmentering. Acties uit de regionale kantorenvisie en het Regionaal Programma Werklocaties (RPW) zijn uitgevoerd en er is afstemming geweest over vestigingsverzoeken in de regio. We hebben input en capaciteit geleverd bij de totstandkoming en uitwerking van de Verstedelijkingsstrategie. 

Regiodeal 
Gemeente Veenendaal levert een bijdrage aan de Regio Deal via ICT Campus. Overeenkomstig de Samenwerkingsovereenkomst, is deze bijdrage bedoeld voor de "ICT-ondersteuning van de Regio Deal" en in het bijzonder voor de sporen 1 (transitie in de landbouw) en 2 (gezonde voeding). Bij het beschrijven van de inhoudelijke werkzaamheden van de verschillende werkpakketten van de twee sporen, was het voor geen van de partijen helder op welke wijze en welke activiteiten onder deze ICT-ondersteuning zouden vallen. In de loop van 2021 is de inhoudelijke bijdrage voor spoor 1 duidelijk geworden. Er wordt een meetnetwerk aangelegd voor de sensoren die de emissies van stikstof en fijnstof gaan meten. Dit meetnetwerk zal op een dataplatform worden ontsloten, waarmee universiteiten de data kunnen interpreteren en valideren. In de loop van 2022 wordt zowel het prototype hiervoor opgeleverd als mede ook het eindproduct. Ook voor spoor 2 zijn constructieve gesprekken gaande en zullen de eerste activiteiten in de loop van 2022 worden uitgevoerd. Hierbij is ook een team van de gemeente aangesloten zodat er gezamenlijke stappen gezet kunnen worden voor het bevorderen van de positieve gezondheid.

Thema II – Recreatie en toerisme
Via diverse samenwerkingsverbanden hebben we aan de toeristische ontsluiting van de binnenstad, Veenendaal en de regio gewerkt. Door de voortdurende coronamaatregelen zijn evenementen en activiteiten afgeschaald en/of anders ingericht. Het afgelopen jaar heeft het Regionaal Bureau Toerisme Heuvelrug en Vallei zich in samenspraak met aangesloten gemeenten vooral toegelegd op toeristische informatievoorziening passend bij de 1,5 meter samenleving. Er is met name aandacht geweest voor gastvrijheid, fietsen en wandelen in de regio. Vanuit #ditisveenendaal is een fietscampagne gevoerd, waarbij Veenendaal landelijk als fietsstad onder de aandacht is gebracht. Samen met het Routebureau Utrecht werken we aan het beheer van de fietsknooppuntennetwerk en aansluiting op het wandelknooppunten netwerk. Dit jaar is het convenant wandelknooppuntennetwerk ondertekend, waarmee op termijn ruim 800 kilometer wandelroute wordt toegevoegd aan het oostelijk deel van de provincie. Wat betreft het fietsknooppuntennetwerk zijn dit jaar voorbereidingen getroffen voor aanpassingen in het fietsknooppuntennetwerk in 2022. 

In samenwerking met de gemeente Rhenen werken we aan het behouden van en het uitbreiden van de gebruiksmogelijkheden van het recreatieterrein Kwintelooijen. Dit jaar zijn de werkzaamheden rondom het masterplan Kwintelooijen afgerond. De realisatie en opening van de horecavoorziening wordt in 2022 verwacht. Samen met de Grebbeliniegemeenten en de provincie wordt gewerkt aan het vergroten van de naamsbekendheid van de Grebbelinie. Het afgelopen jaar is een activiteitenplan ontwikkeld door het bezoekerscentrum en provincie en gemeenten hebben subsidies toegezegd. Tevens is via een subsidie aanvraag de marketing van het Grebbeliniegebied geregeld. Deze wordt uitgevoerd door het RBT Heuvelrug en Vallei. 

Er is een start gemaakt met de visie op recreatie en toerisme, echter door de voortdurende coronamaatregelen zijn veel bedrijven in de vrije tijd sector getroffen. Daarmee is dit niet het goede moment om samen met stakeholders te werken aan het opstellen van een visie en actieplannen. Het schrijven van de visie en het opstellen van actieplannen wordt in 2022 verder opgepakt.

Bedrijfsloket en -regelingen: voordeel € 33.000
De verwachte bijdrage aan het ondernemersfonds voor de in rekening gebrachte reclamebelasting 2021 is, na verrekening van de gemeentelijke kosten begroot op € 492.000,- De werkelijk verwachte bijdrage aan het fonds voor 2021 wordt geraamd op € 459.000,- . De bijdrage aan het ondernemersfonds is lager dan geraamd vanwege de lagere verwachte inkomsten van de reclamebelasting over 2021 , zie ook de toelichting hieronder bij belastingen overig. 

Belastingen overig: nadeel € 39.000
De verwachte inkomsten van de reclamebelasting over 2021 is € 503.000,-. Dit is € 39.000 lager dan begroot. Echter gemeente breed heeft dit geen nadelig effect want de werkelijke inkomsten minus de afgesproken uitvoeringskosten worden afgedragen aan het Ondernemersfonds, waardoor het saldo nihil zal zijn voor de gemeente. Zie ook het voordeel op bedrijfsloket- en regelingen hierboven.

Economische ontwikkeling: voordeel € 166.000
Het voordeel ontstaat voornamelijk vanwege restantbudgetten voor de meerjarige projecten ICT Campus 2e en 3e fase, het programma innovatiemakelaar en het programma Vitale Binnenstad. Hiervoor blijft per saldo een bedrag over van € 166.000. Deze middelen zijn voor meerjarig gebruik beschikbaar gesteld. Conform bestendige gedragslijn worden deze resterende budgetten gestort in de reserve meerjarige middelen en worden ze in 2022 opnieuw beschikbaar gesteld.

Tevens is er een voordeel op het coronaherstelfonds ontstaan van circa € 39.000. Dit betreft het restant uit de 1e tranche. Het coronaherstelfonds is voorzien van 2 tranches, namelijk de 1e tranche voor activiteiten rondom de zomerperiode 2021 en de 2e tranche voor een integraal pakket van maatregelen voor de middellange termijn (2021/2022). Het subsidieplafond voor de 1e tranche (initiatieven korte termijn) is bepaald op € 100.000, hiervan resteert bij het opmaken van de jaarrekening 2021 een bedrag van € 38.890. Op basis van het besluit is besloten dat de 2e tranche (maatregelenpakket middellange termijn) voorshands te bepalen op € 300.000, vermeerderd met de eventuele restantmiddelen uit de 1e tranche. De restant middelen zijn in de bestemmingsreserve gestort. 

Daarnaast zijn er nog diverse kleine verschillen wat resulteert in een nadeel € 16.000.

Economische promotie: voordeel € 99.000
In verband met de coronapandemie is bij het opstellen van de Jaarstukken 2020 rekening gehouden met een lagere opbrengst van de toeristenbelasting. Bij de definitieve opgave in 2021 blijkt het aantal overnachtingen in Veenendaal, de grootste basis van de heffing, mee te vallen en is er sprake van een hogere opbrengst ten opzichte van de oorspronkelijke inschatting van € 45.000. Daarnaast zijn er minder uitgaven geweest voor het project vestigingsbeleid ad € 50.000. Dit heeft enerzijds te maken dat de advertentiekosten op de reclamemast van ongeveer € 10.000 is geboekt op economische ontwikkeling en anderzijds dat door Corona een aantal campagnes voor de binnenstad en bedrijventerreinen on hold zijn gezet en deze op te starten in 2022 als de lockdown voorbij zou zijn.

Overige verschillen: voordeel € 8.000
De overige verschillen op dit programma leiden per saldo tot een voordeel van € 8.000.

Reservemutaties

Toevoegingen aan de reserves: nadeel € 341.390

In lijn met eerdere besluitvorming zijn de volgende toevoegingen aan de reserves, die afwijken van de begroting, verwerkt:
- een storting in de reserve meerjarige middelen van het resterende budget in 2021 van het programma ‘Vitale Winkelstad’ voor een bedrag van € 176.400;
- een storting in de reserve meerjarige middelen van het resterende budget in 2021 van het programma ‘ICT Campus’ voor een bedrag van € 126.100;
- een storting in de reserve meerjarige middelen voor het coronaherstelfonds van € 38.890.