Samenvatting

Algemeen

Terug naar navigatie - Algemeen

In de Jaarstukken 2022 legt het college verantwoording af aan de raad over de uitvoering van het beleid en de financiële gevolgen daarvan in 2022. In deze samenvatting worden de belangrijkste resultaten, afwijkingen, gevolgen en voorgestelde besluiten – op hoofdlijnen – toegelicht. 

Kort samengevat sluit de gemeente Veenendaal het jaar 2022 af met een gerealiseerd resultaat van € 9.052.000  voordelig, ten opzichte van de bij de 3e bestuursrapportage bijgestelde begroting 2022. De raad neemt op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) een besluit over het bestemmen van het gerealiseerde resultaat. Hierna wordt dat verder toegelicht.

Financieel resultaat Jaarrekening 2022 (bedragen x € 1.000,-)

Terug naar navigatie - Financieel resultaat Jaarrekening 2022 (bedragen x € 1.000,-)
Resultaat 2022 Lasten Baten Saldo
Gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten 223.352 241.391 18.039
Mutaties in reserves 34.530 25.543 -8.987
Gerealiseerd resultaat 9.052
Saldo voorgestelde resultaatbestemmingen 5.164
Reeds bestemd in mei 2023 (Crisisherstelfonds) 585
Gerealiseerd resultaat na voorgestelde resultaatbestemming (excl. algemene reserve) 3.303

Uit de tabel blijkt dat het gerealiseerde totaalsaldo van baten en lasten € 18.039.000 voordelig bedraagt. Na verwerking van de mutaties in de reserves bedraagt het gerealiseerd resultaat € 9.052.000 voordelig. Voorgesteld wordt om in totaal € 5.749.000 te bestemmen voor nog uit te voeren activiteiten in 2023 en volgende jaren. Daarna resteert een positief resultaat van € 3.303.000. Wij stellen de raad voor het positieve rekeningresultaat van € 3.303.000 te storten in de algemene reserve.

Net als voorgaande jaren wordt het gerealiseerd resultaat nog nader geanalyseerd op eventuele structurele budgettaire effecten. Conform de afspraken worden die structurele effecten meegenomen bij de opstelling van de 1e bestuursrapportage 2023 en de Programmabegroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027.

Resultaat per programma (bedragen x € 1.000,-)

Terug naar navigatie - Resultaat per programma (bedragen x € 1.000,-)
Resultaat jaarrekening 2022 Begroting na wijziging Realisatie Verschillen
Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo
1. Fysieke leefomgeving 41.776 32.334 -9.443 42.247 39.288 -2.959 -471 6.954 6.484
2. Economie, Werk en Ontwikkeling 2.820 1.075 -1.745 2.177 1.035 -1.142 643 -40 603
3. Sociale Leefomgeving 116.313 35.032 -81.281 114.304 34.090 -80.214 2.009 -942 1.067
4. Burger en Bestuur 11.017 4.620 -6.397 9.665 5.652 -4.013 1.353 1.032 2.385
5. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 2.478 153.583 151.105 1.891 157.246 155.355 587 3.663 4.249
6. Bedrijfsvoering 52.840 3.187 -49.653 53.068 4.080 -48.988 -228 893 664
Gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten 227.244 229.831 2.587 223.352 241.391 18.039 3.892 11.560 15.452
1. Fysieke leefomgeving 6.157 4.354 -1.804 12.182 4.538 -7.645 -6.025 184 -5.841
2. Economie, Werk en Ontwikkeling 641 1.387 746 1.176 1.387 211 -535 0 -535
3. Sociale Leefomgeving 1.342 1.817 475 1.428 2.466 1.038 -86 649 563
4. Burger en Bestuur 1.173 306 -868 1.697 306 -1.391 -524 0 -524
5. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 17.143 10.773 -6.370 17.208 10.773 -6.435 -65 1 -65
6. Bedrijfsvoering 838 6.074 5.236 838 6.074 5.236 0 0 0
Mutaties reserves 27.295 24.710 -2.585 34.530 25.543 -8.987 -7.235 833 -6.401
Gerealiseerd resultaat 254.539 254.541 0 257.882 266.934 9.052 -3.343 12.393 9.052

Gerealiseerd totaalsaldo van baten en lasten
Het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten komt uit op € 18.039.000 voordelig. In de gewijzigde begroting 2022 werd een voordelig resultaat voorzien van € 2.587.000. Uiteindelijk zijn er voor € 3.892.000 lagere lasten gerealiseerd, en zijn er voor € 11.560.000 hogere baten gerealiseerd. Per saldo leidt dit tot een voordeel van € 15.452.000 op het saldo van baten en lasten.

Mutaties reserves
De inzet van reserves hebben per saldo voor een bedrag van € 8.987.000 een negatief effect op het gerealiseerde resultaat 2022. In de gewijzigde begroting werd dit effect nog geraamd op € 2.585.000 negatief. Uiteindelijk is er € 7.235.000 meer gestort in de reserves en € 833.000 meer onttrokken. Per saldo leidt dit tot een nadeel van € 6.401.000 voor de reservemutaties.

Gerealiseerd resultaat
Het gerealiseerd resultaat komt uit op € 9.052.000 voordelig. Enerzijds is er voor een bedrag van € 3.343.000 aan hogere lasten gerealiseerd, anderzijds zijn voor een bedrag van € 12.393.000 aan hogere baten gerealiseerd ten opzichte van het geraamde resultaat in de gewijzigde begroting.

Vergelijking met (prognose) bestuursrapportages (bedragen x € 1.000,-)

Terug naar navigatie - Vergelijking met (prognose) bestuursrapportages (bedragen x € 1.000,-)

In onderstaande tabel vindt u de gerealiseerde financiële ontwikkeling over 2022:

Voor resultaatbestemming Na resultaatbestemming
Programmabegroting 2022 1.191 0
1e bestuursrapportage 2022 2.427 2.509
2e bestuursrapportage 2022 2.369 2.846
3e bestuursrapportage 2022 7.755 772
Jaarstukken 2022 9.052 3.303

Toelichting verschillen ten opzichte van de 3e bestuursrapportage 2022 (bedragen x € 1.000,-)

Terug naar navigatie - Toelichting verschillen ten opzichte van de 3e bestuursrapportage 2022 (bedragen x € 1.000,-)
Taakveld Afwijkingen V/N
Afval 1.754 V
Beheer overige gebouwen en gronden 58 V
Fysieke bedrijfsinfrastructuur 38 N
Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen) 954 V
Maatwerkdienstverlening 18- 49 V
Milieubeheer 378 V
Parkeerbelasting 339 N
Parkeren 307 V
Riolering 169 V
Ruimtelijke Ordening 98 N
Samenkracht en burgerparticipatie 124 V
Wonen en bouwen 3.133 V
Overige verschillen 32 V
Totaal programma Fysieke Leefomgeving 6.484
Economische ontwikkeling 510 V
Economische promotie 124 V
Fysieke bedrijfsinfrastructuur 34 N
Overige verschillen 3 V
Totaal programma Economie, Werk en Ontwikkeling 603
Arbeidsparticipatie 416 V
Geëscaleerde zorg 18- 5.107 V
Geëscaleerde zorg 18+ 141 N
Maatwerkdienstverlening 18- 5.705 N
Maatwerkdienstverlening 18+ 125 V
Maatwerk-voorzieningen (WMO) 208 V
Onderwijsbeleid en leerlingenzaken 51 V
Onderwijshuisvesting 162 V
Samenkracht en burgerparticipatie 448 V
Volksgezondheid 227 N
Wijkteams 582 V
Overige verschillen 40 V
Totaal programma Sociale Leefomgeving 1.067
Bestuur 646 V
Burgerzaken 88 V
Crisisbeheersing en Brandweer 1.546 V
Openbare orde en Veiligheid 105 V
Totaal programma Burger en Bestuur 2.385
Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds 3.331 V
Belastingen Overig 94 V
Overige baten en lasten 1.560 V
OZB niet-woningen 46 V
OZB woningen 347 N
Treasury 433 N
Totaal programma Algemene Dekkingsmiddelen en Onvoorzien 4.250
Overhead: bedrijfsvoering 664 V
Totaal programma Bedrijfsvoering 664
Gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten 15.453
Reservemutaties 6.401 N
Gerealiseerd resultaat 9.052
V = voordeel; N = nadeel

Toelichting verschillen ten opzichte van de 3e bestuursrapportage 2022
Het gerealiseerd resultaat wijkt afgerond € 9,1 miljoen af van het geprognosticeerde saldo van lasten en baten zoals dit bij de 3e bestuursrapportage 2022 aan u is gepresenteerd. De afwijkingen zijn met name zichtbaar bij c.q. het gevolg van:

1. De afwijkingen die in de 3e bestuursrapportage 2022 reeds als ontwikkeling/risico gemeld zijn en waarvan de financiële effecten nu in de jaarrekening verwerkt zijn. Dit is onder meer het geval bij de voordelige afwijkingen op de onderdelen crisisbeheersing en brandweer (opvang Oekraïense ontheemden en crisisnoodopvang € 979.000), Wmo-budgetten € 960.000 en inburgering € 416.000. Op de jeugd budgetten zien we een nadelig resultaat van € 729.000.
2. De afwijkingen dienden zich aan na het opstellen van de 3e bestuursrapportage 2022. Dit effect is onder andere zichtbaar bij de taakvelden  algemene uitkering, ad € 3.331.000, (o.a. decembercirculaire 2022), bestuur, ad € 646.000 (o.a. pensioenvoorziening voormalig wethouders) en het niet hoeven inzetten van de gereserveerde middelen voor de mogelijke corona-effecten welke zichtbaar is bij het taakveld overige baten & lasten.
3. Binnen het programma Fysieke leefomgeving zien we voordelige resultaten bij de taakvelden afval (€ 1.754.000), grondexploitaties (€ 954.000) en wonen en bouwen (€ 3.133.000). Conform eerdere raadsbesluiten zijn deze resultaten verrekend met respectievelijk de egalisatiereserve afvalverwijdering en- verwerking, de risicoreserve grondexploitaties en  bestemmingsreserve leefbaarheid verbreding Rondweg-oost. 

Voor de specifieke toelichtingen op bovengenoemde afwijkingen wordt verwezen naar de toelichtingen bij de diverse programma’s.

Reservemutaties

Terug naar navigatie - Reservemutaties

Net als in de Jaarstukken 2021 worden de reservemutaties waar reeds een raadsbesluit aan ten grondslag ligt, niet meer afzonderlijk in het raadsvoorstel aan u voorgelegd. De betreffende mutaties zijn reeds in de administratie c.q. deze jaarstukken verwerkt. De reservemutaties, waarover uw raad in een eerder stadium nog geen besluit heeft genomen, worden zoals gebruikelijk wel via een afzonderlijk beslispunt in het raadsvoorstel aan u voorgelegd. In bijlage 6 vindt u het overzicht van de reservemutaties, welke afwijken van de begroting, maar die reeds op basis van eerdere besluitvorming verwerkt zijn in de Jaarstukken 2022.

Nog te bestemmen resultaat 2022 (bedragen x € 1.000,-)

Terug naar navigatie - Nog te bestemmen resultaat 2022 (bedragen x € 1.000,-)

Hiervoor gaven we aan dat 2022 wordt afgesloten met een voordeel van € 9.052.000. Wij stellen als resultaatbestemming voor om een gedeelte van de middelen te storten in de bestemmingsreserve meerjarige middelen. Daarnaast wordt voorgesteld om een deel van de middelen die nog niet zijn uitgegeven in 2022 via de algemene reserve over te hevelen naar 2023. Bijlage 1 geeft een totaaloverzicht hiervan. Samengevat stellen wij de volgende resultaatbestemming voor:


Nog te bestemmen resultaat Bedrag
Gerealiseerd resultaat 2022 9.052
Voorgestelde bestemmingen:
2a: Storting in de bestemmingsreserve meerjarige middelen in verband met overheveling van meerjarige middelen naar 2023 en volgende jaren (bijlage 2, onderdeel a) 863
2b: Storting in de algemene reserve wegens overheveling van diverse exploitatiebudgetten naar 2023 (bijlage 2, onderdeel b) 4.301
Reeds bestemd in mei 2023 (Crisisherstelfonds) 585
Totaal voorgesteld resultaatbestemmingen 5.749
Gerealiseerd resultaat na resultaatbestemming (excl. algemene reserve) 3.303

Wij stellen de raad voor het positieve rekeningresultaat van € 3.303.000 te storten in de algemene reserve.

Stand van de algemene reserve (bedragen x € 1.000,-)

Terug naar navigatie - Stand van de algemene reserve (bedragen x € 1.000,-)

De voorstellen voor de resultaatbestemming brengen mutaties van de algemene reserve met zich mee. Voorgesteld wordt onder meer de in 2022 over te hevelen budgetten opnieuw beschikbaar te stellen in 2023. Hierna bedraagt de stand van de algemene reserve € 34.931.000.

Stand algemene reserve Bedrag
Stand voor resultaatbestemming (31-12-2022) 31.628
Storting wegens overheveling van diverse exploitatiebudgetten naar 2023 4.301
Onttrekking in verband met het opnieuw beschikbaar stellen van diverse exploitatiebudgetten in 2023 -4.301
Storting restant resultaat 3.303
Stand na resultaatbestemming 34.931

Financiële positie

Terug naar navigatie - Financiële positie

Voor het beoordelen van de financiële positie ultimo 2022 zijn de volgende ontwikkelingen van belang:

  1. Het financieel resultaat;
  2. Het weerstandsvermogen;
  3. De risico's;
  4. De financiële kengetallen.

Het financieel resultaat
De jaarrekening sluit met een positief saldo van € 9.052.000. Hiervan wordt voorgesteld om € 5.749.000 over te  hevelen naar 2023. Tevens wordt voorgesteld om het restant ad. € 3.303.000 te storten in de algemene reserve. 

Het weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen wordt met name bepaald door de hoogte van de algemene reserve. In een eerder stadium heeft de raad het minimumbedrag van de algemene reserve bepaald op € 16.500.000. De algemene reserve bedraagt per 31 december 2022 € 31.628.000 (exclusief resultaatbestemming). In de jaarrekening 2021 bedroeg de hoogte van de algemene reserve € 20.082.000. Ten opzichte van de jaarrekening 2021 is sprake van een stijging met € 11.546.000. Deze stijging is voornamelijk het gevolg van de positieve saldi van de programmabegroting 2022 en meerjarenraming 2023-2025 (€ 1,2 miljoen), het resultaat van de jaarstukken 2021 (€ 3,7 miljoen) en het resultaat van de drie bestuursrapportages (€ 6 miljoen). 

De risico's
De risico's zijn in 2022 door de vele onzekerheden (oorlog in Oekraïne, prijsstijgingen, krapte op de arbeidsmarkt) toegenomen ten opzichte van 2021.  Op basis van de risicoanalyse is een buffer van € 17,8 miljoen nodig. 

De financiële kengetallen
Hieronder vindt u de belangrijkste financiële kengetallen.

Rekening 2021 Begroting 2022 Rekening 2022
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen 57% 78% 56%
Solvabiliteitsratio 30% 25% 34%
Structurele exploitatieruimte -0,20% 2% 2,4%

Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
De netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen (ontwikkelingen van de schuldenlast ten opzichte van de eigen middelen) is ten opzichte van 2021 iets verbeterd naar 56%. In de begroting van 2022 was rekening gehouden met een stijging van dit kengetal naar 78%. In de begroting was rekening gehouden met de uitvoering van het volledige investeringsprogramma voor 2022. In deze jaarstukken valt op te maken dat de investeringen voor een aanzienlijk deel doorlopen in 2023. 

Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio (verhouding tussen het eigen vermogen en balanstotaal) is ten opzichte van 2021 gestegen van 30% naar 34% in 2022. In de begroting van 2022 was een daling van deze ratio voorzien naar 25%. De positieve resultaten vanuit de P&C documenten in 2022 en de ontwikkeling van de schuldenlast zijn de oorzaken van de stijging van de ratio in plaats van een daling. 

Structurele exploitatieruimte
De structurele exploitatieruimte (de structurele ruimte om structurele lasten op te kunnen vangen) is ten opzichte van 2021 gestegen van -0,2% naar 2,4%. In de begroting 2022 is uitgegaan van een percentage van 2% waarmee de inschatting bij de begroting in werkelijkheid gerealiseerd is.  

Beoordeling financiële positie
De financiële positie is ten opzichte van 2021 en de begroting 2022 verbeterd. De jaarrekening sluit af met een positief resultaat, het weerstandsvermogen is toegenomen, de risico's zijn ook toegenomen maar worden in ruime mate afgedekt door beschikbare buffers. Ook de financiële kengetalen laten een positieve ontwikkeling zien. 

Gezien alle onzekerheden waar we momenteel mee te maken hebben en de financiële prognose voor de komende jaren, zal deze financiële positie de komende jaren onder druk staan. We zullen deze positie nauwlettend volgen en u via de P&C documenten informeren en adviseren over de ontwikkelingen.