Sociaal domein
De visie Sociaal Domein ‘De kracht van de samenleving’ geeft perspectief op het Sociaal Domein tot medio 2030. De samenhang tussen de decentrale thema’s Participatie, Wmo, Jeugd en Gemeentelijke Schulddienstverlening is in de afgelopen jaren en met het opgavegericht werken sterker geworden. Model Veenendaal 2020 en het Integraal Beleidskader Sociaal Domein 2020-2023 (IBK-SD) bieden ons inmiddels al enkele jaren een goed fundament om te werken aan de tien maatschappelijke doelen, met jaarlijks een uitvoeringsplan dat in goed overleg met onze maatschappelijk partners en de overlegorganen tot stand is gekomen. Onze uniforme toegang blijkt voor inwoners een goed adres voor ondersteuning per domein, en met een brede uitvraag waar nodig (er is geen ‘verkeerde deur’). De integrale aanpak binnen het sociaal domein draagt bij aan een beweging van zware naar lichte zorg met een laagdrempelige sociale basis. De Stichting Veens Welzijn heeft haar positie – ondanks een lastige start in de corona-periode – stevig neergezet. Deze sociale basis maakt ook de komende jaren een verdere ontwikkeling door. Verbinden en onderlinge samenwerkingen verstevigen blijft nodig en actueel. In Veenendaal kennen we een sterke sociale basis en we blijven investeren in het verder verstevigen en uitbreiden daarvan. De digitale toegang tot het sociaal domein heeft verder vorm gekregen in de doorontwikkeling van het Sociaal Startpunt Veenendaal. De geïntegreerde hulpwijzer zorgt voor een duidelijke verwijzing naar hulpvormen voor onze inwoners. De doorontwikkeling zal ook de komende jaren nog aandacht blijven vragen.
In deze jaarstukken over het jaar 2022 leest u welke inspanningen we hebben verricht om de visie op het sociaal domein verder ten uitvoer te brengen. De inmiddels vertrouwde effectmonitor Sociaal Domein biedt voor iedereen - van bestuurder tot inwoner - inzicht in de bereikte resultaten.
Opgave sociaal domein
Binnen de opgave sociaal domein is in 2022 systematisch verder gewerkt aan de maatschappelijke doelen zoals in het Integraal Beleidskader Sociaal Domein 2020-2023 is beschreven. Dit betekende o.a. het verder ontwikkelen van het integraal dashboard sociaal domein (Werk & Inkomen, Wmo en Jeugd). Ook in 2022 is een sociaal domein brede bijeenkomst georganiseerd. Deze bijeenkomst vond voor het derde achtereenvolgende jaar plaats maar kon in 2022 voor het eerst fysiek plaatsvinden. Het thema was 18-/18+. Verder is de publiekscampagne “Zelf, maar niet alleen” voorbereid (uitrol 2023) en er is gestart met de voorbereiding van het nieuwe Integraal Beleidskader Sociaal Domein dat wordt opgesteld voor de jaren 2024-2027. De start van dit proces eind 2022 klinkt vroeg, maar is noodzakelijk om het participatietraject goed vorm te geven. In 2023 zetten we dit proces voort met als doel om de gemeenteraad in november 2023 een nieuw IBK te kunnen laten vaststellen.
Cultuur
We willen voor inwoners van Veenendaal kunstzinnige en culturele activiteiten ontsluiten. Culturele activiteiten creëren op een laagdrempelige manier door ontmoeting en verbinding. Voor miljoenen mensen is het vanzelfsprekend om actief deel te nemen aan kunst- en cultuuractiviteiten; voor een even grote groep is dit niet vanzelfsprekend omdat zij drempels ervaren. Minima kunnen kampen met een financiële drempel, laaggeletterden met informatieve en digitale drempels, inwoners met een beperking ervaren vaak fysieke drempels, inwoners met een niet-westerse achtergrond vinden niet vanzelfsprekend aansluiting bij de (overwegend) westerse cultuur. Cultuur is, met de kunstuitingen daarbinnen, een krachtig instrument om in te zetten voor de samenleving: kunst en cultuur dragen bij aan zingeving, zelfvertrouwen, individuele ontplooiing en ontwikkeling, saamhorigheidsgevoel, betrokkenheid bij de samenleving, meer begrip voor elkaars waarden, normen en (culturele) achtergronden en dragen bij aan positieve geestelijke en fysieke gezondheid van de inwoners.
Gezondheid
In Veenendaal benaderen we gezondheid en preventie zo breed mogelijk. Met als doel gezonde inwoners die zoveel mogelijk zelf regie kunnen voeren en deelnemen aan de samenleving. Gezondheid hangt samen met psychisch welbevinden, schulden, eenzaamheid, middelengebruik, laaggeletterdheid, opgroeien, leefstijl en bewegen. Vanuit deze brede benadering is ook in 2022 in- en extern samengewerkt met verschillende partners vanuit de thema's jeugd, veiligheid, armoede, sport en welzijn. Daarbij zoeken we constant verbinding tussen het sociaal en medisch domein. We hebben in Veenendaal speciale aandacht voor gezondheidsverschillen. Veenendaal is één van de 155 gemeenten die in 2022 een overheidsstimulering ontving om verschillen terug te dringen. Inwoners met een lage opleiding overlijden gemiddeld vier jaar eerder dan inwoners met een hoge opleiding. Ook leven zij vijftien jaar minder in goed 'ervaren' gezondheid. Ook inkomen en positie op de arbeidsmarkt hebben hier invloed op. We zetten in op het terugdringen hiervan en hebben de overtuiging dat we alleen kunnen verkleinen door de samenwerking dwars door de sociale en medische onderdelen heen.
Sport
Met Stichting Sportservice Veenendaal en sportverenigingen zetten we meer in op het in beweging brengen van alle inwoners, jong tot oud. Onder meer door de inzet vanuit het Lokaal Sportakkoord hebben we sportverenigingen versterkt, zijn we gestart als JOGG gemeente en hebben we diverse activiteiten georganiseerd om inwoners in beweging te krijgen. Veenendaal is een sportieve gemeenten, maar ondanks de inzet en goede faciliteiten is er een grote groep inwoners die minder vaak bewegen en we zien in alle leeftijdsgroepen een toename van het percentage inwoners met overgewicht. Een andere trend is de druk op de verenigingen. We zien dat sport vaak geconsumeerd wordt en dat de bereidheid om deel te nemen in het verenigingsleven blijft dalen. Daarom is ingezet op verenigingsondersteuning en kijken we samen met de clubs naar nieuwe manieren om de accommodaties efficiënt te gebruiken. Daarnaast hebben we ook meer ingezet op samenwerking met zorg en welzijn. Er is een actieve samenwerking ontstaan vanuit het preventieakkoord.
Onderwijs en onderwijskansen
Wij willen kinderen de beste kansen geven om zich te kunnen ontplooien en ontwikkelen, zodat hun start in het onderwijs en in de maatschappij zo optimaal mogelijk is. In de eerste jaren maakt het kind de grootste ontwikkeling door, dit is dan ook een kansrijk moment om preventief in te zetten op de taalontwikkeling. We willen kinderen die opgroeien in een minder kansrijke economische, sociale of culturele omgeving ondersteuning bieden, waardoor hun onderwijskansen worden vergroot. Ook in 2022 is vanuit het gemeentelijk onderwijskansenbeleid gelijke onderwijskansen voor kinderen met een gelijk onderwijspotentieel bevorderd. In onze visie staat het kind en zijn ontwikkeling centraal en is de ambitie dat alle doelgroepkinderen bereikt worden . Het doel is om bij deze kinderen zo mogelijk een achterstand te voorkomen of een achterstand te verkleinen indien reeds aanwezig. In 2022 is intensief samengewerkt met het onderwijs en de kinderopvang om te zorgen dat alle kinderen zo goed mogelijk voorbereid starten op de basisschool en het voortgezet onderwijs.