De eerste ontwikkelingsfase met een opbouw van de gemeentelijke opvang van vluchtelingen uit Oekraïne ligt al enige tijd achter ons. Niettemin vraagt de zorg voor de vluchtelingen, het beheer van de bestaande locaties en het contact met de opvanggezinnen nog steeds de inzet van partijen in het veld als van de gemeentelijke organisatie. De opvang strekt zich namelijk uit over meerdere levensgebieden, waar de vluchtelingen mee te maken hebben, zoals primair de huisvesting en inrichting maar ook de kosten van levensonderhoud, onderwijs voor de kinderen, taalonderwijs, gezondheidszorg et cetera. De bekostiging vanuit het Rijk strekt zich over deze zelfde breedte uit. De in de eerste bestuursrapportage 2022 aangekondigde Rijksregeling voor de bekostiging van de opvang van ontheemden uit Oekraïne is op 31 mei 2022 bekend gemaakt. De kern van deze specifieke uitkering is conform verwachting en kent de volgende vergoedingen:
Gemeentelijke opvang: Voor de gemeentelijke opvang bedraagt de vergoeding € 100,- per dag per gerealiseerde opvangplek. Deze is onder meer bedoeld voor de opvangkosten, het leefgeld en uitvoeringskosten.
Particuliere opvang: voor de Oekraïense vluchtelingen bij gastgezinnen wordt het leefgeld vergoed. Voor de uitvoeringskosten van deze verstrekking volgt nog een normbedrag.
Transitie/verbouwingskosten: Als voor gemeentelijke opvang panden moeten worden aangepast (transitiekosten) geldt een vergoeding van de werkelijke kosten met als voorwaarde dat deze te maken kosten vooraf worden voorgelegd aan het Ministerie.
De door de gemeente gemaakte kosten zijn nagenoeg allemaal bekend. De inzet is er nu op gericht om het beeld van de kosten over de eerste maanden verder compleet te maken aan de hand van facturen achteraf en de registratie van de gemaakte ambtelijke uren. Zoals aangegeven in de eerste bestuursrapportage 2022 is de verwachting dat de vergoeding door het Rijk de gemeentelijke kosten zal compenseren. Op dit moment doet het Rijk onderzoek bij gemeenten naar de vraag of de aangeboden vergoeding daadwerkelijk de kosten voldoende compenseert.
Voor de kosten van onderwijs (-huisvesting), het leerlingenvervoer, de buitengewone (zorg)kosten en alsmede de kosten voor de veiligheidsregio’s en GGD en 1e lijnsgezondheidszorg gelden separate regelingen en al dan niet rechtstreekse vergoedingen.
Begin juli 2022 heeft het Rijk de veiligheidsregio’s ook verzocht om tot 1 oktober 2022 ook de opvang van 225 (met een aanvullende taakstelling tot 450) asielzoekers ter hand te nemen. Ook Veenendaal, wat betreft inwoneraantal de derde stad binnen de VRU, is hiervoor in de zomerperiode benaderd. De gemeente heeft vervolgens met hulp van medewerkers van de VRU na 3 weken voorbereidingstijd een deel van het gebouw van de (voormalig) Belcompany aan de Wageningselaan geschikt weten te maken voor deze opvang. Vanaf 8 augustus worden 72 asielzoekende personen daar opgevangen met een landelijke afspraak dat vanaf 1 oktober de opvang weer door het COA zal worden gedaan. De financiële consequenties en gemaakte kosten worden door de gemeente en de VRU in rekening gebracht bij het Rijk. Het Rijk heeft aangegeven dat de kosten door hen worden vergoed. Een daadwerkelijke regeling voor de bekostiging van deze opvang vanuit het Rijk is op het moment van schrijven nog niet afgekomen.
Voor meer informatie over de opvang van ontheemden uit Oekraïne en asielzoekende personen uit andere landen verwijzen wij u naar de diverse raadsinformatiebrieven over dit onderwerp en naar het onderdeel ‘risico’s en ontwikkelingen’ bij de verschillende begrotingsprogramma’s in deze bestuursrapportage.
