Thema III - Veiligheid samenleving
Opvang Oekraïense ontheemden
De stand van zaken medio 2023 is dat gemeentelijke opvang van Oekraïense ontheemden is verspreid over zeven locaties. Er worden nu totaal (gemeentelijke- en particuliere opvang) in Veenendaal 219 personen opgevangen. Voor verdere ontwikkeling van opvanglocaties vindt doorlopend afstemming plaats met de VRU (Veiligheidsregio Utrecht) gezien de instroom van Oekraïners, die nog steeds plaatsvindt en op dit moment oploopt. Bij de invulling van nieuwe locaties wordt ook rekening gehouden met de uitstroom uit de particuliere opvang uit Veenendaal (gastgezinnen). Achtergrond hiervan is dat gastgezinnen ontlast moeten kunnen worden en dat een verhuizing van de betrokken Oekraïners zoveel mogelijk binnen de gemeente plaatsvindt, zodat ongewenste verplaatsingen naar andere gemeenten niet nodig zullen zijn. De financiering van de gemeentelijke opvangkosten voor de opvang van Oekraïners wordt door het Rijk gecontinueerd. Deze financiering vanuit het Rijk voorziet tot dusver in de door de gemeente gemaakte kosten van opvang, leefgeld, ambtelijke inzet, e.d.. Momenteel vindt een herijking van de huidige financiering door het Rijk (opnieuw) plaats, hetgeen naar verwachting tot de nodige bijstellingen voor de financiering van de gemeentelijke opvang eerst per 1 januari 2024 zal leiden. Op het moment van schrijven is over de uitkomsten van deze herijking nog niets bekend.
Crisisnoodopvang
De crisisnoodopvang voor asielzoekende 156 personen aan de Wageningselaan wordt voorlopig tot begin januari 2024 voortgezet. Na een verbetering van de leefbaarheid van de opvang voor de zomer van 2023 wordt nu vooruitgekeken naar de toekomst in de vorm van meer permanentere vormen van opvang in Veenendaal. Het Rijk doet een dringend beroep op gemeenten en veiligheidsregio’s om vluchtelingen een plek te bieden. De Wageningselaan 2 lijkt een geschikte locatie te zijn, maar dit voormalig Belcompany-pand is een oud kantoorgebouw en is op dit moment niet geschikt voor langdurige bewoning. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) wil het gebouw kopen en op deze locatie circa 300 plekken realiseren. In het najaar van 2023 wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn en wat dit voor Veenendaal betekent. Op basis hiervan wordt besloten of aan het verzoek van het COA wordt meegewerkt. Daarbij wordt ook gesproken over de toevoeging van flexwoningen op dit terrein, waarbij ook aan andere woningzoekenden (starters, spoedzoekers, etc.) aandacht wordt gegeven.
Zolang deze nieuwe vorm van opvang nog niet gerealiseerd is zal naar verwachting crisisnoodopvang in Veenendaal nodig zijn. De door de gemeente gemaakte opvangkosten, waaronder de ambtelijke inzet, kunnen doorlopend gedeclareerd worden bij het COA, zodat deze opvang kostendekkend verloopt. Naar verwachting zullen ook de gemeentelijke opvangkosten in 2024 worden gedekt door het Rijk.
Transitieperiode en Spreidingswet
Het Rijk heeft eerder besloten om de coördinatie van de opvang van de diverse doelgroepen gedurende dit jaar over te hevelen naar de Provinciale Regietafels (PRT) in plaats van de veiligheidsregio’s. Door de PRT van de provincie Utrecht wordt de opvangtaakstelling voor alle doelgroepen momenteel middels het ‘Plan Utrecht’ vertaald naar lokaal niveau. Gemeente Veenendaal maakt deel uit van deze regietafel en de zogenaamde ‘kopgroep’ bestaande uit 8 gemeenten daarbinnen. Voorlopig blijft de Veiligheidsregio Utrecht met personele ondersteuning op de locatie betrokken bij de crisisnoodopvang in Veenendaal.
Met de val van het Kabinet is de toekomst van Spreidingswet onzeker geworden. De verwachting is echter dat de opvang– in welke vorm dan ook – een structurele taak van gemeenten gaat worden. In verband hiermee zijn binnen de gemeentelijke organisatie een programmamanager en 2 medewerkers aangesteld. Zij functioneren onder meer als aanspreekpunt voor de PRT en als coördinatiepunt voor de opvangfunctie binnen de gemeentelijke organisatie. Voor de aansturing van de dagelijkse gang van zaken in de opvang zijn in 2021 en 2022 twee uitvoerende teams (voor de Oekraïne-opvang en voor de Crisisnoodopvang) en een werkgroep Financiën geformeerd. Op dit moment wordt gewerkt aan een transitie, waarbij de werkzaamheden van de crisisteams worden overgedragen aan een programmateam. Daarnaast wordt veel werk verricht door Veens Welzijn en vrijwilligers.
Integraal Veiligheidsplan
In april 2023 werd het Integraal Veiligheidsplan (IVP) Heuvelrug 2023-2026 door de raad vastgesteld. Samen met de gemeenten Utrechtse Heuvelrug, Renswoude, Rhenen en Wijk bij Duurstede, de politie en het Openbaar Ministerie realiseren we komende beleidsperiode doelstellingen gericht op het (tegengaan van) ondermijning, digitale veiligheid en (het voorkomen van) maatschappelijke onrust. We doen dat dichtbij en samen met onze inwoners, ondernemers en lokale ketenpartners.