PROGRAMMA 2 – ECONOMIE, WERK EN ONTWIKKELING

Thema I -  Economische ontwikkeling en werkgelegenheid

Vanaf 2020 worden de economische ontwikkelingen in brede zin sterk bepaald door eerst de coronacrisis en vanaf 2022 door de oorlog in Oekraïne en daarmee samenhangende energiecrisis. De verwachting was dat de daaraan gerelateerde inflatiestijging effect zou hebben op de nationale, regionale en lokale economische groei. In de praktijk blijken de hogere prijzen vooral nadelig te zijn voor de inwoners. Met loonstijgingen, verhogingen van minimumloon en compensatie van hogere energieprijzen werden op instrumentele wijze deze effecten zoveel mogelijk beperkt. De lage werkloosheidscijfers laten zien dat de werkgelegenheid in brede zin nog niet veel schade ondervindt, ook op lokaal niveau.  Voor 2024 is nog onduidelijk hoe deze economische groei, mede door hogere rentes, zich verder ontwikkelt.

We blijven de lokale en regionale infrastructuur en instrumenten waar mogelijk gericht inzetten om ondernemers te ondersteunen. Een aandachtspunt is het toenemende personeelstekort in diverse sectoren wat van invloed is op de economische groei van bedrijven. Dit geldt zowel voor ondernemers op de bedrijventerreinen, detailhandel en horeca en kan een belemmerende factor zijn voor economische groei. Op regionaal niveau wordt vanuit verschillende projecten inzet gepleegd om op een zo goed mogelijke manier vacatures in te vullen vanuit het beschikbare arbeidspotentieel.

Intensivering bedrijventerreinen
Gebleken is dat intensivering op individueel pandniveau een moeizame kwestie is. Obstakels zijn vooral de financiële uitdagingen die hiermee gemoeid zijn. Voor succesvol intensiveren van bedrijventerreinen is een gebiedsplan noodzakelijk. We willen, in samenwerking met het georganiseerde bedrijfsleven, voor één of maximaal twee bedrijventerreinen onderzoeken of een gebiedsplan gemaakt kan worden. Dit plan zal dan naast intensivering ook koppelkansen voor verduurzaming bevatten. Hiervoor is wel additionele financiering noodzakelijk.

Duurzaam ondernemen en circulaire economie
Vanuit de Visie Bedrijventerreinen, zoals vastgesteld in de raad van 26 januari 2023, ontwikkelen we in Veenendaal duurzame bedrijventerreinen. Hierbij wordt ingezet op: 
•    klimaat adaptieve maatregelen en voorzieningen  
•    energiebesparende en energieopwekkende maatregelen.  
•    Een circulaire economie

Energiebesparing en energie opwek door bedrijven dragen bij aan de klimaatdoelstellingen die zijn vastgelegd in de Klimaatwet. We zetten in op het bevorderen van energieneutraal ondernemen en informeren ondernemers over het nemen van maatregelen en voorzieningen om energie te besparen en op te wekken. Dit doen we door de inzet van het Energieloket Veenendaal. We zetten in op kantoorpanden met minimaal label C. Daarnaast coördineren we de werkzaamheden van de Omgevingsdienst Utrecht in het toezien op de Energiebesparingsplicht voor bedrijven. Een uitdaging voor energieneutraal ondernemen de komende jaren is netcongestie. Samen met ondernemers en provincie werken we aan de oplossing voor netcongestie in Veenendaal.   

In de Visie Bedrijventerreinen is de ambitie opgenomen om op bedrijventerrein de Compagnie-Oost een duurzame mobiliteitsboulevard te realiseren. Hieronder wordt verstaan de verkoop van duurzame voertuigen (elektrische auto’s en fietsen), verkopen van waren die bijdragen aan verduurzaming (zonnepanelen en laadpalen) en een mobiliteitshub (hub met bijv. deelfietsen).

We staan positief tegenover initiatieven die bijdragen aan deze mobiliteitsboulevard maar vooralsnog zijn er, behoudens de vestiging van een onderneming die fietsen verkoopt, nog geen concrete verzoeken geweest. Een eventuele mobiliteitshub wordt uitgewerkt binnen de Opgave Programma Integrale Mobiliteit (OPIM). Vanuit de inhoud is een adviseur duurzame mobiliteit aangesteld die zich onder andere bezig houdt met deelmobiliteit, logistiek en duurzame mobiliteit.

In de contacten zoals die er zijn met onder meer de autobranche en andere relevante branches blijven we op de hoogte van ontwikkelingen gericht op duurzame mobiliteit.

Netcongestie
Het elektriciteitsnet van Veenendaal zit vol, zowel voor de afname als de teruglevering van elektriciteit. Eén van de gevolgen van deze netcongestie is dat bedrijven geen nieuwe, zware elektriciteitsaansluiting kunnen krijgen van de netbeheerders Stedin en Tennet. De ontwikkeling van het Veenendaalse bedrijfsleven wordt hierdoor beperkt.  Het terugleveren van opgewekte energie is op een gegeven moment niet meer mogelijk omdat daarmee het elektriciteitsnet periodiek overbelast raakt. Voor bedrijven wordt het daardoor minder aantrekkelijk om energieneutrale maatregelen te nemen, zoals het plaatsen van zonnepanelen.

De gemeente werkt samen met ondernemend Veenendaal, Stedin en de provincie Utrecht aan oplossingen om netcongestie te verminderen. Op de lange termijn gaat het om het verzwaren van het elektriciteitsnetwerk. Hiervoor is de grootste rol weggelegd voor de netbeheerders. Op de kortere termijn wordt er gezamenlijk gewerkt aan:

• alternatieve opwekmogelijkheden;
• het kunnen delen van opgewekte energie door bedrijven onderling;
• opslag van alternatief opgewekte elektriciteit;
• bevorderen van energiemanagement om energie-opwek en -verbruik beter te verdelen over de dag om piekbelasting te verminderen/voorkomen.

Daarnaast is Veenendaal samenwerkingspartner van de Energy Board Utrecht waarin de provincie Utrecht, netbeheerders Tennet en Stedin, de regio's U16 en Foodvalley en de gemeenten Utrecht en Amersfoort samenwerken aan een oplossing voor netcongestie.

Starters en ondernemersdienstverlening
Komende jaren richten we ons meer specifiek op startende ondernemers. We willen verkennen op welke wijze we starters nog beter kunnen adviseren en ondersteunen 
Gelet op de groei van het aantal ZZP’ers willen we verkennen of en in welke mate we hen generiek kunnen ondersteunen.  We stellen een herzien plan van aanpak op om ondernemersdienstverlening zo goed mogelijk te organiseren. 

Werkgelegenheid
Het behoud en bevorderen van werkgelegenheid kan op onderdelen belemmerd worden door gebrek aan ruimte. Daarnaast wordt deze ook belemmerd door een tekort aan voldoende en gekwalificeerd personeel. De prognose van werkgelegenheidscijfers laten een stijging zien ten opzichte van 2022 en 2023. We richten ons op een betere aansluiting tussen vraag en aanbod van personeel en willen meer zicht hebben op het onbenut arbeidspotentieel. We investeren in een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Veenendaal onderscheidt zich binnen de regio Foodvalley als ICT-gemeente.  
 
Binnen de beperkte ruimte zien we diverse initiatieven en aanvragen op het gebied van kinderopvang en fitness die een bijdrage kunnen leveren aan het vergroten van werkgelegenheid. Tevens bieden ze, zeker vanuit het oogpunt van vergroten kinderopvangmogelijkheden, kansen om inwoners deel te laten nemen aan het arbeidsproces. Hierbij is er een duidelijke relatie tussen het vergroten van werkgelegenheid en het stimuleren van arbeidsparticipatie en re-integratie.    
 
Vitale Binnenstad
Vanuit het programma Vitale Binnenstad 2021-2024 richten we op ons op een complete en comfortabele binnenstad die economisch en sociaal vitaal is voor de ondernemers in de binnenstad, de bewoners van Veenendaal en regionale bezoekers en toeristen. Belangrijke projecten en ontwikkelingen voor 2024 zijn het project Tuinstraat, de ontwikkelingen op het vlak van het theater Lampegiet/gebiedsvisie Duivenweide, het aantrekkelijker maken van de Markt, vergroening binnenstad, duurzame mobiliteit binnenstad (in samenhang omgevingsprogramma OPIM), uitvoering Acquisitieplan en opstellen strategisch marketingplan Winkelstad.  
 
Digitalisering
Circa 25 tot 30% van onze inwoners sluiten niet of nauwelijks aan bij de nieuwe digitale werkelijkheid. De digitale inclusie is een verbijzondering van de inclusieve stad Veenendaal. In de begroting is voor de jaren 2023 tot en met 2025 jaarlijks €  150.000,- opgenomen. De middelen zijn bedoeld om hierover beleid te ontwikkelen  en uit te voeren. De uitvoeringsmiddelen zijn onder andere voor uitvoer van projecten en subsidies, bijvoorbeeld voor het vergroten van inzet van vrijwilligers. 

Thema II - Recreatie en toerisme

Uitvoering actieplan visie Recreatie en Toerisme
In 2024 richten we ons op de uitvoering van het actieplan behorende bij de visie recreatie en toerisme die in december 2023 aan de raad ter vaststelling wordt voorgelegd.  De bewoners van Veenendaal zijn voor het recreëren in het groen, met name aangewezen op recreatievoorzieningen rondom Veenendaal. Belangrijke aandachtspunten in 2024 zijn inzetten op effectieve samenhang tussen de verschillende regionale toeristisch recreatieve samenwerkingsverbanden en recreatieve pakketten waarin Veenendaal participeert, duurzaam beheer van natuurgebieden en duurzame mobiliteit van en naar recreatiegebieden vanuit Veenendaal. Ook zullen we in regionaal verband gaan werken aan het beter op de kaart zetten van de Grebbelinie. 

Evenementenbeleid
Voor de jaren 2024 en volgend daarna is na een uitvoerig participatietraject nieuw beleid opgesteld met daarin onder andere aandacht voor duurzaamheid en gezondheid, locaties, geluidsnormen en levendigheid. Het is onze taak een goede balans te vinden tussen de levendigheid van de stad en het voorkomen van overlast door o.a. het stellen van duidelijke kaders, het vroegtijdig betrekken van omwonenden en het borgen van de veiligheid van inwoners tijdens evenementen. In de nog lopende projecten en ontwikkelingen zoals de herinrichting Stadspark/evenemententerrein, de ontwikkelingen in het kader van mogelijke nieuwbouw Theater Lampegiet en de upgrade van de Markt zal ook aandacht aan ruimte en voorzieningen voor evenementen worden besteed. Het nieuwe evenementenbeleid is in oktober 2023 ter vaststelling voorgelegd aan de raad.