Inleiding

Voor u ligt de 2e bestuursrapportage 2021. Via deze rapportage biedt het college u inzicht in de uitvoering van het in de Programmabegroting 2021 en meerjarenraming 2022-2024 vastgelegde beleid en de financiële consequenties daarvan. De peildatum van deze rapportage is 1 september 2021.

In deze bestuursrapportage wordt verantwoording afgelegd over inhoudelijke en financiële afwijkingen ten opzichte van de actuele Programmabegroting 2021 en meerjarenraming 2022–2024 (primitieve programmabegroting inclusief nadien genomen raadsbesluiten zoals de 1e bestuursrapportage 2021). Deze rapportage heeft daarom voornamelijk betrekking op de ontwikkelingen die zich in 2021 hebben voorgedaan na de 1e bestuursrapportage 2021 (met peildatum 1 mei). Naast de doelenbomen geeft de bestuursrapportage per programma inzicht in de (verwachte) financiële mee- en tegenvallers. Deze financiële afwijkingen zijn per programma in een tabel opgenomen. In de rapportage hebben wij in principe alleen de financiële afwijkingen van € 25.000 en hoger opgenomen. Voor de toelichtingen op de afwijkingen verwijzen we u graag naar de toelichtingen zoals die zijn opgenomen bij de diverse programma’s.
De rapportage bevat ook meerjarige (structurele) mutaties. Deze structurele afwijkingen worden opgenomen in de Programmabegroting 2022 en meerjarenraming 2023–2025.

Daarnaast worden in deze bestuursrapportage de ontwikkelingen met betrekking tot de risico’s voorgelegd. En in de bijlage vindt u een overzicht over de voortgang van de bevindingen van de accountant.

De coronacrisis heeft vooral in het 1e halfjaar 2021 een behoorlijke impact gehad op het maatschappelijk, economisch en sociale leven. De lockdown, de hoge pieken in de besmettingscijfers en opnames in de ziekenhuizen kenmerkten deze onzekere tijd.

Gelukkig is het perspectief aanzienlijk verbeterd, mede doordat een groot deel van de bevolking inmiddels gevaccineerd is. De economie trekt boven verwachting sterk aan en de versoepelingen gaan stap voor stap verder. Hoewel de cijfers van het aantal besmettingen iets minder dalen dan was gehoopt, overweegt het kabinet de zogenaamde ‘1,5 meter’ afstand te schrappen en wordt ingezet op een zo groot mogelijke normalisering van de samenleving. 

Financiële effecten 
De crisis en de maatregelen hebben gevolgen voor de uitvoering van de begroting 2021.

In deze rapportage vindt u de ontwikkelingen als gevolg van coronacrisis in inhoudelijke zin terug bij de toelichtingen op de voortgang van de doelstellingen en maatregelen. In financiële zin zijn de gevolgen per taakveld binnen de programma’s opgenomen en toegelicht.

In onderstaand overzicht zijn de budgettaire effecten van de crisis en de genomen maatregelen (op programmaniveau) in een totaaloverzicht opgenomen.

De financiële afwijkingen in deze rapportage betreffen:

1. Inkomsten compensatie 2021:
- voorschot TOZO-uitkering 2021 (€ 464.576 voordelig);
- compensatie Corona via algemene uitkering (€ 30.000 voordelig);
- hogere inkomsten SPUK-regeling ijsbanen en zwembaden (€ 244.466 voordelig).

2. Geraamde gederfde inkomsten 2021:
- n.v.t.

3. Geraamde uitgaven 2021:
- hogere uitgaven TOZO 2021 (€ 392.576 nadelig);
- hogere uitgaven coronaherstelfonds (€ 400.000 nadelig);
- hogere uitgaven interventieteams (€ 85.000 nadelig);
- hogere uitgaven uitvoeringskosten TOZO 2021 (€ 72.000 nadelig);
- hogere uitgaven uitvoeringskosten coronaherstelfonds(€ 75.000 nadelig);
- hogere uitgaven SPUK-regeling ijsbanen en zwembaden (€ 244.466 nadelig).

De geraamde inkomsten door compensatie vanuit het Rijk, voor zover het de algemene uitkering betreft, is gebaseerd op de decembercirculaire 2020, de maartbrief 2021 en de meicirculaire 2021 vanuit het ministerie van BZK. Deze compensatie vanuit het Rijk is als volgt onder te verdelen:

Onderwerp	Toegekende compensatie decembercirculaire 2020	Toegekende compensatie maartbrief 2021 BZK	Toegekende compensatie meicirculaire 2021	Totaal toegekende compensatie
	2021		2021	2021
Lokale culturele voorzieningen	€ 513.000			€ 513.000
Extra kosten verkiezingen	€ 82.000			€ 82.000
Compensatie quarantainekosten 2020	€ 108.000			€ 108.000
Aanvullende pakket re-integratiekosten 2020	€ 203.000			€ 203.000
Gemeentelijke schuldenbeleid 2020	€ 115.000			€ 115.000
Bijzondere bijstand 2020	€ 40.000			€ 40.000
Perspectief jeugd en jongeren		€ 152.000		€ 152.000
Jongerenwerk		€ 52.000		€ 52.000
Mentale ondersteuning		€ 43.000		€ 43.000
Activiteiten en ontmoetingen		€ 30.000		€ 30.000
Bijzondere bijstand (TONK) 2021		€ 242.000		€ 242.000
Afvalverwerking		€ 102.000		€ 102.000
Bestrijden eenzaamheid ouderen 2021		€ 127.000		€ 127.000
Extra begeleiding kwetsbare groepen		€ 141.000		€ 141.000
Voorschoolse voorziening peuters		€ 19.000		€ 19.000
Heroriëntatie zelfstandigen			€ 20.000	€ 20.000
Jeugd aan Zet			€ 10.000	€ 10.000
Totaal	€ 1.061.000	€ 908.000	€ 30.000	€ 1.999.000

Risico's/ontwikkelingen
Er is een aantal ontwikkelingen waarvan de financiële consequenties op dit moment nog niet goed in te schatten zijn. Het gaat daarbij om gederfde inkomsten (parkeergelden, toeristenbelasting e.d.) en hogere uitgaven (o.a. compensatie niet geleverde zorg). Tevens is de verwachting dat het rijk ook nog aanvullende compensatie beschikbaar zal stellen. In de 3e bestuursrapportage 2021 zullen wij hierop terugkomen.

Conclusie
Uit de bovengenoemde overzichten blijkt dat op dit moment het beschikbare budget voor de corona-effecten in 2021 € 6.769.042 bedraagt. Daarnaast zijn de verwachte uitgaven / gederfde inkomsten in 2021 geprognosticeerd op € 6.405.042. Op dit moment resteert derhalve een bedrag van € 364.000.  In de eerste bestuursrapportage 2021 is een saldo van  € 894.000 gemeld. Na de eerste bestuursrapportage zijn er 739.042 aan inkomsten   en 1.269.042 aan uitgaven geboekt. Per saldo is dat een verlaging van de stelpost van 894.000 naar 364.000. In laatst genoemd saldo zijn de kosten voor het coronaherstelfonds ad € 475.000 begrepen, zoals weergegeven in de kostenspecificatie.

Het restant van de ‘coronagelden’, ad € 364.000, wordt via een stelpost “gereserveerd” om de extra onvermijdbare uitgaven dan wel gederfde inkomsten die zich dit jaar vanwege de coronamaatregelen nog voordoen en de uitgaven voor herstartactiviteiten, te dekken.
In de volgende bestuursrapportage zullen we u nader informeren over de financiële ontwikkelingen die voortvloeien uit de coronacrisis.

In de eerste bestuursrapportage 2021 hebben wij u aangegeven dat we een gedeelte van het restant van de ‘coronagelden’ -op dat moment € 894.000 - willen inzetten voor initiatieven die een vlotte “herstart” van de Veense samenleving ondersteunen. Via het ondersteunen van nuttige en creatieve ideeën kan de herstart van de samenleving bespoedigd worden.

In dit kader hebben wij voor de zomervakantie een coronaherstelfonds ingesteld voor activiteiten en initiatieven uit de samenleving die bijdragen aan deze snelle herstart en herstel van de Veenendaalse samenleving. Het gaat dan onder andere om:

• Extra impulsen met het oog op cohesie en ontmoeting in de wijken;
• Activiteiten gericht op kwetsbaarheid van specifieke doelgroepen of leeftijden (bijvoorbeeld jongeren of eenzaamheid onder ouderen);
• Gebleken nasleepeffecten van de corona-lockdown (bijvoorbeeld uitgestelde zorg en mentale problemen), die niet binnen de reguliere capaciteit van- en prestatieafspraken met instellingen kunnen worden opgevangen;
• De ondersteuning in het op gang brengen van economische activiteiten in bijvoorbeeld het centrum, contact met bedrijven (accounthouderschap corona) en/of de arbeidsmarkt.

Daarbij hebben wij voor initiatieven voor de korte termijn € 100.000 geraamd en voor een integraal pakket van maatregelen voor de middellange termijn (2021/2022) een budget van voorshands € 300.000 begroot. Ook wordt voor de benodigde beleidscapaciteit rekening gehouden met een bedrag van € 75.000.
De totaal benodigde middelen, ad € 475.000, worden gedekt uit de reeds ingestelde stelpost ‘coronagelden’. De administratieve verwerking vindt u terug in de bijlage 1: Overzicht budgettair neutrale mutaties.

In de komende bestuursrapportages zullen we u op de hoogte houden van de gehonoreerde activiteiten c.q. initiatieven en de uitputting van het coronaherstelfonds.

Onderstaand vindt u de prognose van de stand van de algemene reserve. In deze prognose is nog geen rekening gehouden met het saldo van deze bestuursrapportage.

De raad wordt voorgesteld om de volgende aanvullende  investeringsbedragen beschikbaar te stellen:

Aanschaf van ICT-faciliteiten voor Stichting Veens Welzijn (€ 134.000)
Met ingang van 1 januari 2021 is de Stichting Veens Welzijn belast met het welzijnswerk in Veenendaal. De stichting maakt gebruik van meerdere ICT-faciliteiten van de gemeente.  Voor de uitvoering heeft de gemeente op verzoek van de Stichting onder andere laptops, desktops en smartphones aangeschaft. Daarnaast hebben meerdere activiteiten op het gebied van infrastructuur en migratie plaatsgevonden. In totaal gaat het om een investering van € 134.000.  De jaarlijkse kapitaallasten van de investering bedragen  € 27.023. 

Deze kosten worden doorbelast en daarmee worden de lasten van de investering volledig gedekt door de bijdrage vanuit Stichting Veens Welzijn.

In het meerjareninvesteringsplan (MIP) is geen rekening gehouden met deze investering. Voorgesteld wordt € 134.000 beschikbaar te stellen voor de ICT-faciliteiten van Stichting Veens Welzijn.

Europese aanbesteding nieuwbouw Wijkservice (€ 550.000)
Overeenkomstig de raadinformatiebrief van d.d. 29 juli 2021 (vastgesteld door college d.d. 17 augustus), waarin is aangegeven dat de Europese aanbesteding voor de nieuwbouw IW4 – Wijkservice – nevenlocatie brandweer niet heeft geleid tot een geslaagde gunning als gevolg van de huidige overspannen marktomstandigheden, wordt in deze bestuursrapportage voorgesteld het investeringsbudget te verhogen met € 550.000. De kapitaallasten voor Wijkservice stijgen hierdoor met € 20.000.

Intentieovereenkomst Stadsakkers (€ 153.000)
De overgang van de grond uit de grondexploitatie als gevolg van de intentieovereenkomst Stadsakkers van het college met Stichting Missie 0318 naar de algemene dienst, betekent een te ramen investeringsbudget (en een toevoeging aan de materiële activa) van € 153.000.

Tegenover de uitgaaf vanuit de gemeentelijke begroting staat een even grote inkomst op de grondexploitatie. De financiële consequenties op de grondexploitatie worden verwerkt in het Projectenboek 2022. Het Projectenboek is het P&C-document waarin aanpassingen in de grondexploitaties worden verwerkt. De betreffende grondexploitatie ontwikkelt zich per saldo gunstig met name doordat de verkoop van de kavels in Balkon-Zuid spoedig verlopen is.

Naast de rentelast van de grond zal een structurele pachtinkomst in de reguliere begroting geraamd moeten worden. De grond wordt aan Stichting Missie 0318 verpacht. De pachtinkomst als gevolg van de intentieovereenkomst Stadsakkers wordt vanaf 2022 geraamd op circa € 672,- per jaar (afhankelijk van het te verpachten oppervlak).

In de intentieovereenkomst met Missie 0318 is vanwege het budgetrecht van de raad een voorbehoud van instemming door de raad opgenomen. De raad wordt in deze bestuursrapportage gevraagd om akkoord te gaan met het verwerken van de bovenstaande financiële consequenties die voortvloeien uit de intentieovereenkomst Stadsakkers.

Momenteel vinden ook gesprekken plaats met Stichting Buren van Oost voor verplaatsing van ook hun moestuinen uit Veenendaal-oost naar Balkon Noord.

Uiteindelijk resulteert deze 2e bestuursrapportage 2021 (na verwerking van de mutaties in de bestemmingsreserves) in een positief saldo van € 1.369.000 voor 2021. Voorgesteld wordt dit resultaat te storten in de algemene reserve.

Het raadsvoorstel bij de bestuursrapportage bevat een begrotingswijziging waarin we de financiële over- en onderschrijdingen aan u voorleggen.

Het financieel vertrekpunt voor deze rapportage is de Programmabegroting 2021-2024, de 3e bestuursrapportage 2020, de 1e bestuursrapportage 2021, de Kadernota 2022-2025 en de structurele effecten vanuit de meicirculaire 2021. De incidentele effecten (voor 2022) van de meicirculaire 2021 zijn conform besluitvorming verwerkt in deze bestuursrapportage. De structurele effecten, voor zover deze van invloed zijn op het financieel meerjarenperspectief, worden verwerkt in de Programmabegroting 2022 en meerjarenraming 2023-2025.

Het financiële perspectief voor de komende jaren ziet er, na verwerking van de financiële effecten uit deze rapportage, samenvattend als volgt uit: