Voor de 2e bestuursrapportage 2023 zijn de gemeentelijke risico’s weer geactualiseerd. In de toelichting van tabel 2 vindt u informatie over de risico’s en de voortgang van de genomen beheersmaatregelen en andere ontwikkelingen. Peildatum van deze risico's is 1 september 2023.
De omvang van een risico wordt berekend op basis van:
1. Kans
2. Gevolg
| Tabel 1 | ||||
|---|---|---|---|---|
| Kans | Score kans | Gevolg | Score Gevolg | |
| > 10 jaar | 10% | 1 | X < € 50.000 | 1 |
| 5 jaar < x < 10 jaar | 30% | 2 | € 50.000 < x < € 200.000 | 2 |
| 2 jaar < x < 5 jaar | 50% | 3 | € 200.000< x < € 500.000 | 3 |
| 1 jaar < x < 2 jaar | 70% | 4 | € 500.000< x < € 1.000.000 | 4 |
| X < 1 jaar | 90% | 5 | X > 1.000.000 | 5 |
De risicoscore wordt als volgt berekend:
Een risico dat zich 1 maal in de 3 jaar kan voordoen met een gevolg van € 250.000 krijgt voor kans een 3 en voor gevolg een 3 en scoort dus 3 x 3 = 9.
Een risico dat zich 1 maal in de 2 jaar kan voordoen met een gevolg van € 600.000 krijgt voor kans een 4 en voor gevolg een 4 en scoort dus 4 x 4 = 16.
In de hiernavolgende tabel is een overzicht opgenomen van de belangrijkste gemeentelijke risico’s. Het betreft de 10 grootste risico's. De risico’s zijn extern van karakter. Het betreft een totaalbedrag van € 11,5 miljoen aan incidentele risico’s. De structurele risico’s bedragen € 2,3 miljoen.
| Tabel 2 | ||||
|---|---|---|---|---|
| Top 10 risico's (in miljoenen euro's) | ||||
| Omschrijving risico (omschrijving beheersmaatregel) | Effect | Kans | BSc | NSc |
| 1. Onvoldoende beschikking over kwalitatief en kwantitatief personeel (Strategische personeelsplanning – Monitoring budget loonkosten – werving op basis van toekomstige talenten). | € 2,5 (i) | 90% | 25 | 25 |
| 2. Hogere kostenstijgingen investeringen MIP door stijging inflatie en gevolgen van de oorlog in Oekraïne. (Doorberekenen prijsstijgingen waar mogelijk). | € 2,0 (i) | 90% | 25 | 25 |
| 3. Aantrekken van leningen wordt als gevolg van de stijging van de rente boven de 2,5% duurder dan geraamd in de begroting (Anticiperen op rentestijging – kasgeldfinanciering toepassen). | € 2,5 (i) | 50% | 15 | 15 |
| 4. Daling inkomsten uit het gemeentefonds als gevolg van een nieuwe financieringssystematiek vanaf 2026 en de terugval van de rijksvergoeding van 2025 naar 2026 (monitoring ontwikkelingen rijksoverheid, gemeentefonds en lobby VNG). | € 1,5 (s) | 50% | 15 | 15 |
| 5. Hogere kosten Jeugdzorg (2 maandelijkse monitor) | € 0,8 (s) | 70% | 16 | 16 |
| 6. De BUIG-uitkering van het rijk neemt af of de uitkeringslasten stijgen door een toename van het aantal cliënten. (De inzet van re-integratie- en poortwachters-instrumenten waardoor het aantal cliënten wordt beperkt). | € 0,8 (i) | 70% | 20 | 16 |
| 7. Financiële tegenvallers bij gemeenschappelijke regelingen. (Nauwgezet volgen ontwikkelingen gemeenschappelijke regelingen en bijsturen waar mogelijk). | € 1,0 (i) | 70% | 16 | 12 |
| 8. Als gevolg van het stopzetten van de gaslevering door Rusland blijven de energieprijzen volatiel. Inmiddels zijn maatregelen (LNG import en energiebesparing) getroffen om de sterke stijging te verminderen. Maar desondanks blijft er een hoge mate van onzekerheid bestaan over de energierekening van de gemeente en aan de gemeente gelieerde organisaties (monitoring ontwikkelingen). | € 1,2 (i) | 50% | 20 | 15 |
| 9. De invoering van de Omgevingswet is een complex en intensief traject. Daarbij worden diverse risico’s onderkend zoals: mogelijke leges derving, veranderende samenwerking met derden, onzekerheid over de te verwachten kosten, software aanpassingen en nieuwe juridische procedures. Inmiddels is bekend dat 1 januari 2024 de nieuwe wet ingaat. (Projectgroep bereid de invoering van de Omgevingswet voor). | € 1,0 (i) | 50% | 12 | 12 |
| 10. Opvang oorlogsvluchtelingen Oekraine (Compensatie rijk) | € 0,5 (i) | 50% | 9 | 9 |
| * BSc = Bruto Score risico | ||||
| * NSc = Netto Score risico |
Als we deze tabel vergelijken met de tabel in de eerste bestuursrapportage 2023 valt op dat de volgende wijzigingen zijn opgetreden. Het risico gemeentefonds is fors gedaald naar € 1,5 miljoen. De daling is het gevolg van de verlaging van de algemene uitkering vanaf 2026. Deze verlaging is verwerkt in het meerjarenperspectief waardoor het risico hiervan is afgenomen. Daarnaast is het risico DEVO Groenpoort ook behoorlijk afgenomen. DEVO Groenpoort heeft inmiddels groen licht ontvangen van de Bank Nederlandse Gemeenten voor een aanvullende financiering. Als gevolg hiervan komt dit risico niet meer in de top 10 voor. Hiervoor in de plaats is het risico opvang oorlog vluchtelingen Oekraïne gekomen. De peildatum van de risico's is 1 september 2023.
De beschikbare weerstandscapaciteit wordt voor het belangrijkste deel gevoed door de algemene reserve met een bedrag van € 30,5 miljoen (incidenteel, stand na verwerking van de 2e bestuur rapportage). De onbenutte belastingcapaciteit is met € 6,8 miljoen structureel een belangrijke bron voor de weerstandcapaciteit. Onvoorziene uitgaven € 72.000 (structureel), de stille reserves € 1 miljoen (incidenteel) en het vrij aanwendbaar deel van de bestemmingsreserves € 1 miljoen (incidenteel) dragen voor een veel geringer deel bij aan de gemeentelijke weerstandscapaciteit. Totaal is er € 39,3 miljoen aan weerstandscapaciteit beschikbaar. Dit is € 1,2 miljoen minder dan bij de eerste bestuursrapportage 2023.
| Tabel 3 | |
|---|---|
| Beschikbare weerstandscapaciteit | Bedrag in € |
| 1. Algemene Reserve (stand na 1e bestuursrapportage 2023) | 30.500.000 |
| 2. Onbenutte belastingcapaciteit OZB | 6.800.000 |
| 3. Onvoorzien | 72.000 |
| 4. Stille reserves | 1.000.000 |
| 5. Vrij aanwendbaar deel bestemmingsreserves | 1.000.000 |
| Totaal | 39.332.000 |
Per 1 september 2023 is opnieuw de stand van zaken opgemaakt voor wat betreft ons weerstandsvermogen. Onze weerstandcapaciteit komt op de peildatum op € 39,3 miljoen (was € 40,5 miljoen bij de eerste bestuursrapportage). Op de eerdergenoemde peildatum is een risicobedrag van € 14 miljoen (was € 16,8 miljoen bij de 1e bestuur rapportage) nodig bij een zekerheid van 90% (volgens de bestaande gemeentelijke risicomanagement methode). De ratio komt dan uit op 2,8 (€ 39,3 miljoen / € 14 miljoen). De ratio bedroeg in de eerste bestuur rapportage nog 2,1. De stijging van de ratio komt doordat het risico bij het gemeentefonds aanzienlijk is afgenomen en ook het risico bij DEVO Groenpoort sterk is gedaald.
Het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement geeft aan het cijfer 2,8 de classificatie 'goed'.