Programma 1: Fysieke leefomgeving

Lasten

2.2 -  Parkeren (nadeel € 41.000)
Op 24 november 2022 heeft de gemeenteraad de gewijzigde Verordening parkeerbelastingen vastgesteld met de nieuwe tarieventabel. Dit is abusievelijk niet in de eerste bestuursrapportage verwerkt. De financiële consequenties voor 2023 worden op dit taakveld  in deze tweede bestuursrapportage verwerkt.

5.7A -  Openbaar groen en (openlucht) recreatie (nadeel € 55.000)
De integrale gebiedsontwikkeling spoorzone waarbij ook ingezet wordt op een goede leefomgeving. Juist het stadspark vormt in de toekomst een belangrijk groen uitloopgebied voor de bewoners van dit nieuwe stedelijke gebied. Hiervoor is een kwaliteitsslag in het park nodig. Voor 2023 wordt de planvorming verder opgepakt zodat de besluitvorming over het investeringsbudget voorbereid kan worden en bij een positief besluit direct doorgepakt kan worden. 

7.4D - Milieubeheer (nadeel € 250.000)
De Wet natuurbescherming schrijft voor dat er bij iedere ruimtelijke ingreep een ontheffing moet worden aangevraagd, zowel door woningcorporaties, projectontwikkelaars, gemeenten en individuele woningeigenaren. Om een gemeentebrede ontheffing aan te kunnen vragen is er allereerst een soortenmanagementplan benodigd, waarin inzicht wordt gegeven in de leefgebieden van diverse vogel- en vleermuissoorten. De inschatting is dat dit totaal € 300.000 kost, dat deels gedekt wordt door de aangevraagde subsidie bij de Provincie Utrecht (€ 150.000) en deels door bijdragen van Veenvesters (€ 50.000), het programma Energieneutraal Veenendaal (€ 50.000) en uit een bijdrage van de Reserve Bovenwijkse voorziening (€ 50.000).

8.3B - Wonen en bouwen (nadeel € 18.000)
Vanwege aanhoudende geuroverlast is besloten om een geuronderzoek te doen bij twee bedrijven, te weten: Sanorice en RMG. Door middel van dit geuronderzoek wordt onderzocht en vastgesteld of de bedrijven in de praktijksituatie voldoen aan de norm. De kosten voor dit onderzoek bedragen afgerond € 18.000. Uiterlijk in het vierde kwartaal 2023 zijn de uitkomsten van het geuronderzoek bekend.

Baten

0.63 - Parkeerbelasting (nadeel € 44.000)
Zie toelichting bij de lasten op het taakveld 2.2 Parkeren.

7.4A - Milieubeheer (voordeel € 66.000)
De gemeente heeft een actieve rol vervuld in het realiseren van een duurzame energievoorziening in de nieuwe wijk Groenpoort. We hebben advies ingewonnen voor een optimaal energieconcept en er heeft een aanbesteding plaatsgevonden om te komen tot een PPS-constructie. Tenslotte zijn er diverse adviezen ingewonnen over de technische, economische en juridische haalbaarheid van het beoogde systeem. 
Vanaf 2020 tot medio 2023 is aan kosten € 431.800 uitgegeven. Een deel van de gemaakte kosten kan worden toegerekend en wordt doorbelast aan DEVOG, dit is een bedrag van € 66.300. Het resterende deel van € 365.500 is toe te rekenen aan de gemeente, van dit gemeentelijke aandeel zijn de kosten al bijna volledig verantwoord in de jaarrekening 2020 tot en met 2022. 

7.4D - Milieubeheer (voordeel € 200.000)
Zie toelichting bij de lasten op het taakveld  7.4D Milieubeheer.

Reservemutaties
Reserve bovenwijkse voorziening (voordeel € 50.000)
Zie toelichting bij de lasten op het taakveld  7.4D Milieubeheer.

WABO-leges
In de begroting 2023 zijn de WABO-leges geraamd op ruim € 1.679.000,-. Op 1 juni 2023 bedragen de inkomsten van de WABO-leges ruim € 565.000,-. Aangezien de huidige werkvoorraad voor een groot deel bestaat uit relatief kleine bouwplannen is het nog niet zeker of de geraamde WABO-leges in 2023 volledig worden gerealiseerd. De egalisatiereserve WABO-leges bedraagt per 31 december 2022 € 798.400,- en biedt voldoende ruimte om een eventueel tegenvallend resultaat te compenseren. Bij de volgende bestuursrapportage kan een reële inschatting worden gemaakt van de in 2023 totaal te realiseren leges.

Subsidies gemeentelijke monumenten
In 2023 is een subsidiebudget beschikbaar van ruim € 138.000,-. Tot op heden zijn er 2 subsidieverzoeken ingediend en voorlopig vastgesteld ter hoogte van ruim €22.000,-. Met een aantal eigenaren worden gesprekken gevoerd over in te dienen verzoeken. Bij de volgende bestuursrapportage kan een reële inschatting worden gemaakt over het toe te kennen bedrag aan subsidies en zal een voorstel worden gedaan om dit budget af te ramen.

Openbaar groen (renovatie) en BOSS (bewegen, ontmoeten, spelen en sporten)
Een deel van het exploitatiebudget 2022 is doorgeschoven naar 2023 (groen: € 540.000 en spelen: € 90.000). Dit had te maken met de lange procedures voor Europese aanbestedingen. De aanbestedingen voor de raamcontracten groen zijn inmiddels afgerond en in het eerste kwartaal is een inhaalslag uitgevoerd. Het implementeren van het BOSS-principe in nieuwe raamcontracten vraagt meer tijd. Naar verwachting worden de nieuwe raamcontracten voor de realisatie van BOSS-plekken begin 2024 operationeel. 
In 2023 doet zich een nieuwe uitdaging voor, namelijk het vinden van voldoende capaciteit (personeel) om het vele werk voor te bereiden en te begeleiden. Het overgehevelde budget is hard nodig om het werk te realiseren. Echter om het proces zorgvuldig en samen met inwoners te doorlopen is meer tijd nodig. Hierdoor zal waarschijnlijk 50% van de geplande groenrenovaties in de eerste helft van 2024 uitgevoerd worden. Dit geldt ook voor de realisatie van de geplande BOSS-plekken. Naast een budgettaire overheveling naar 2024 van naar verwachting circa € 360.000 heeft het verder geen gevolgen. Alle achterstand wordt in 2024 weg gewerkt. Mede dankzij de langjarige raamcontracten (4 jaar) moet dit goed mogelijk zijn. In de 3e bestuursrapportage kan het bedrag per onderdeel nauwkeuriger bepaald worden en komen we met een voorstel voor het overhevelen van het budget naar 2024.

Parkeren bedrijventerreinen
In goed overleg met de coöperatieve verenigingen stellen wij parkeerverboden in op de bedrijventerreinen Faktorij/De Vendel, Compagnie en Compagnie-oost. Voor drie straten op de Faktorij/De Vendel waar parkeerproblemen waren, zijn inmiddels de verkeersbesluiten definitief. De maatregelen worden ook na de zomer uitgevoerd. Voor de Compagnie en Compagnie-oost zijn de ontwerp-verkeersbesluiten gepubliceerd. Daarop zijn in totaal drie zienswijzen ontvangen. Deze zienswijze worden op dit moment van een reactie voorzien.  In verband met zorgvuldigheid en proceduretijd is het nu niet in te schatten of de markeringswerkzaamheden nog dit jaar kunnen worden uitgevoerd en of de middelen eventueel nog weer moeten worden meegenomen naar 2024. In de 3e bestuursrapportage komen wij hierop terug. 

Parkeerexploitatie
In juni heeft de belastingdienst haar standpunt weergegeven rondom  de fiscale situatie van de parkeergarages. Wij bestuderen dit standpunt. Het risico bestaat dat wij daadwerkelijk BTW moeten gaan afdragen over de inkomsten uit de garages. Dit levert een extra tekort op van maximaal € 140.000. 
De inkomsten uit parkeren lopen iets achter op begroting.  Het is nu nog niet in te schatten hoe de exploitatie zich ontwikkelt, ook met het oog op het traditioneel betere tweede halfjaar. Door het fiscaliseren van de parkeergarages zijn enkele ontwikkelingen te zien:
-Het werd sinds januari mogelijk om ook in de garages parkeertransacties te doen middels mobiele parkeerapplicaties. Dit heeft voor een toename van de mobiele transacties van meer dan 20% op het totaal van alles transacties in Veenendaal gezorgd. De helft van alles transacties (straat en garages) wordt via een mobiele parkeerapplicatie gedaan.
- Met de nieuwe manier van parkeren zonder slagbomen blijven de opbrengsten in de garages gelijke tred houden met vorig jaar. 
In de jaarrekening verrekenen wij het saldo van  de parkeerexploitatie met de parkeerreserve.

Omgevingsdienst regio Utrecht (ODRU)
De Koers 2023-2027 van de ODRU is in juli 2023 vastgesteld. De Koers 2023-2027 benoemt een breed scala aan ontwikkelingen en uitdagingen waar de ODRU de komende jaren voor komt te staan, waaronder de ingang van de Omgevingswet, de woningbouwopgave, de energietransitie, circulaire economie, klimaatadaptatie en biodiversiteit, stikstof, de Kaderrichtlijn water, informatiebeheer en het interbestuurlijk programma versterking VTH-stelstel (IBP VTH). Vanwege de veelvoud aan opgaven die de komende jaren op de omgevingsdienst en gemeenten afkomt, bevat de Koers 2023-2027 geen gedetailleerde uitvoeringsagenda. Afgesproken is dat per begrotingsjaar in overleg met het bestuur prioriteiten worden gesteld en bijsturing op de inzet plaatsvindt waar nodig. Om de opgaven op te kunnen pakken zet de ODRU onder andere in op doorontwikkeling van het eigen functiehuis, investeren in strategische partnerschappen, investeren in informatievoorziening en informatiegedreven werken, een nieuwe bekostigingssystematiek, verbeteren van de efficiëntie (en uniformiteit) van de taakuitvoering en doorontwikkeling van de uitvoerings- en handhavingsstrategie regio Utrecht (U&H strategie). 
Daarnaast is een verkenning gestart, in lijn met het IBP VTH, naar een fusie met de RUD Utrecht. Dit met als hoofdreden om als omgevingsdienst voldoende robuust te zijn om de taakuitvoering en de kwaliteit daarvan in de toekomst te kunnen blijven garanderen en daarmee tevens te voldoen aan de criteria en kwaliteitseisen die vanuit het IBP VTH aan omgevingsdiensten worden gesteld. In het najaar van 2023 zal een vervolgaanpak worden gepresenteerd door de directeuren van de ODRU en RUD Utrecht, waarna de algemeen besturen de gelegenheid krijgen om wel/niet toestemming te verlenen voor de uitvoering van deze vervolgaanpak. De raad zal in het najaar van 2023 worden betrokken bij dit proces.