Inleiding

Voor u ligt de 1e bestuursrapportage van 2023 die is opgezet als een afwijkingenrapportage met peildatum 1 mei 2023. In het najaar van 2022 is de Programmabegroting 2023 en meerjarenraming 2024-2026 opgesteld die u in november 2022 heeft vastgesteld. Via de bestuursrapportage rapporteert het college over de voortgang van de uitvoering van doelstellingen uit de Programmabegroting 2023 en meerjarenraming 2024-2026 en licht het college de afwijkingen nader toe.

In de programma’s zijn de doelstellingen en inspanningen/acties van de gemeente opgenomen en middels een stoplichtmodel rapporteert het college over beleid. De drie kleuren voor de realisatie van beleid op inhoud en planning betekenen het volgende:

• Groen: doel is gerealiseerd of verloopt conform prognose begroting;
• Oranje: realisatie doel conform prognose begroting is onzeker en/of bijsturing beleid is gewenst;
• Rood: realisatie doel verloopt niet conform prognose begroting.

De 'groene' doelen worden nog wel opgenomen in de bestuursrapportages, maar worden verder niet toegelicht. Dit verloopt immers conform prognose begroting. Alleen de oranje en rode doelen worden toegelicht. Zie RIB 7 maart 2023. 

De bestuursrapportage geeft per programma ook inzicht in de (verwachte) financiële mee- en tegenvallers. Deze financiële afwijkingen zijn per programma in een tabel opgenomen. In de rapportage hebben wij in principe alleen de financiële afwijkingen van € 25.000,- en hoger opgenomen. Voor de toelichtingen op de afwijkingen verwijzen we u graag naar de toelichtingen zoals die zijn opgenomen bij de diverse programma’s.

Daarnaast worden u in deze bestuursrapportage de afwijkingen van de risico’s voorgelegd. Om de leesbaarheid van de rapportage te vergroten kunt u de lijst van afkortingen raadplegen. De meest voorkomende afkortingen binnen de Planning & Control documenten zijn hier opgenomen.

De Raad wordt voorgesteld om de volgende investeringsbedragen beschikbaar te stellen:

Extra investering voor verduurzaming voertuigen wijkservice € 42.500 (2022), € 18.000 (2023), € 39.750 (2024) en € 125.300 (2025), zie raadsvoorstel 05-10-2021 :
Per abuis is de besluitvorming  op de bovenstaande extra investering voor 2023 e.v., zoals opgenomen in de 1e bestuursrapportage 2022,  niet verwerkt in het meerjareninvesteringsplan (MIP) 2022-2025.  Voorgesteld wordt om voor 2023 € 18.000 beschikbaar te stellen. 

Veenraadschapsarchief (€ 60.800)
Voor de restauratie van het Veenraadschapsarchief wordt een krediet aangevraagd van € 60.800. Het Waterschap Vallei-Veluwe zal een bijdrage leveren van € 10.000. De netto investering voor de gemeente Veenendaal bedraagt € 50.800 en wordt afgeschreven in 15 jaar. 
Tot aan de verzelfstandiging van Veenendaal in 1795 fungeerde het Veenraadschap als een dagelijks bestuur in het dorp, waardoor het archief veel informatie bevat over de ontwikkeling van Veenendaal vanaf 1546 tot 1795. Over deze periode zijn geen andere archieven bewaard gebleven. Het doel van deze restauratie is om te voorkomen dat een groot deel van de geschiedenis van Veenendaal verloren gaat. Daarnaast verplicht de Archiefwet ons in algemene zin tot een zorgvuldig beheer van de archiefbescheiden. Als de restauratie gerealiseerd is hoeft ervoor een lange periode geen aandacht meer worden besteed aan het Veenraadschapsarchief. Dit te restaureren stuk archief zal ook scanklaar worden gemaakt zodat dit kan worden gescand als hier vraag naar is. Na de restauratie van het laatste deel van het Veenraadschapsarchief is het gehele archief gerestaureerd en weer toekomst bestendig. De kapitaallasten van deze investering, ± € 4.200 worden gedekt binnen de bedrijfsvoeringsbudgetten en zijn in deze rapportage verwerkt.

Kostenstijging MIP 2023 Voorziening riolering, stelpost loon en prijzen
Als gevolg van de uitzonderlijk hoge inflatie in 2022 zijn de kosten extreem gestegen. We merken dat er veel hogere prijzen worden gevraagd door de contractanten. De index voor Grond- weg- en waterbouw blijkt in 2022 13,7% te zijn. Hiermee is geen rekening gehouden in het MIP. Voorgesteld wordt om het MIP in 2023 te verhogen met 13,7%. De kapitaallasten van de ophoging zullen structureel verwerkt worden in deze bestuursrapportage. Het betreft een budgetneutrale mutatie omdat we reeds bij het opstellen van de programmabegroting rekening hebben gehouden met deze stijging en hier een reserve voor hebben opgenomen.  De kapitaallasten voor riolering worden ten laste van de voorziening gebracht. 

Onderwerp	Bedrag begroot	Ophoging
Groen in de openbare ruimte (IPB) 2023	€ 502.500,-	€ 68.843,-
Reconstructie Speelplaatsen 2023	€ 450.000,-	€ 61.650,-
Reconstructie openbare ruimte (IPB) 2023	€ 4.550.000,-	€ 623.350,-
Vervanging materieel 2023	€ 54.000,-	€ 7.398,-
Vervanging openbare verlichtingen armaturen	€ 280.000,-	€ 38.360,-
Rioleringsplan 2023	€ 3.438.000,-	€ 471.006,-
Totaal	€ 9.274.500,-	€ 1.270.607,-

Vervangen toegangssystemen van de binnensportlocaties (€ 170.207,-)
De toegangssystemen van de binnensportlocaties worden aangestuurd middels een IT Module. Eind 2022 heeft de leverancier Vconsyst aangegeven dat zij per 1 januari 2024 stopt met het ondersteunen van deze IT module. Het gevolg hiervan is dat de toegangssystemen van de binnensportaccommodaties niet meer zullen werken. Ook de koppeling met de website is dan niet meer mogelijk. 

Sportservice Veenendaal (SSV) heeft hier inmiddels op voorgesorteerd en wil de toegangspoorten en bijbehoren deze zomer ombouwen. Dit wil men graag in deze zomer doen, zodat vanaf het volgende school/sportseizoen het nieuwe systeem werkt. De kosten hiervoor bedragen in totaal ca. € 300.000,- en zijn niet begroot. Op basis van de huidige demarcatieafspraken tussen gemeente en Sportservice dient de gemeente een deel van de kosten (ad € 170.207,-) voor zich te nemen. Dit gaat over de vervanging van het toegangssysteem, het ombouwen van de lockers, tourniquets, kassa en kiosk.

Onderwijshuisvesting IKC SO/SBO/PO en IKC Dragonder-Zuid (€ 1.719.000)
Als gevolg van het Raadsvoorstel Onderwijshuisvesting Veenendaal-Oost moeten nog 2 voorbereidingskredieten worden vastgesteld.
Vooruitlopend op de voorgenomen investeringen in 2025 moeten de nodige werkzaamheden worden voorbereid. Hiervoor worden voorbereidingskredieten gevraagd namelijk € 987.000,- voor IKC SO/SBO/PO en € 732.000,- voor IKC Dragonder-Zuid.
Deze investeringen maken tegelijkertijd onderdeel uit van de integrale afweging. Wanneer de raad hierbij een andere keuze maakt met betrekking tot de onderwijshuisvesting dan komen deze voorbereidingsinvesteringsbudgetten, al dan niet gedeeltelijk, te vervallen. Gezien de urgentie van de situatie stelt het college toch voor om deze voorbereidingsinvesteringsbudgetten ter beschikking te stellen om niet al op dit moment vertraging in de realisatie van de scholen op te lopen. Uiteraard kan de raad hier een andere afweging in maken.

Uiteindelijk resulteert deze 1e bestuursrapportage 2023 (na verwerking van de mutaties in de bestemmingsreserves) in een negatief saldo van € 4.993.000,- voor 2023. Voorgesteld wordt dit resultaat te onttrekken uit de algemene reserve.

Het raadsvoorstel bij de bestuursrapportage bevat een begrotingswijziging waarin we de financiële over- en onderschrijdingen aan u voorleggen.

Het financieel vertrekpunt voor deze rapportage is de Programmabegroting 2023 en meerjarenraming 2024-2026. Vervolgens zijn de meerjarige gevolgen van de aangenomen amendementen bij deze Programmabegroting en de structurele effecten vanuit de 3e Bestuursrapportage 2022 meegenomen bij de bepaling van het vertrekpunt. De effecten van de septembercirculaire 2022 zijn voor het jaar 2023 in deze rapportage verwerkt en de effecten vanuit de decembercirculaire 2022 zijn voor de jaren 2023 tot en met 2026 in deze rapportage opgenomen.

Onderstaand vindt u de prognose van de stand van de algemene reserve. In deze prognose is nog geen rekening gehouden met het saldo van deze bestuursrapportage.